Bé 19 tháng tuổi cần được chăm sóc ra sao? Dinh dưỡng cho bé thế nào là tốt cho sự phát triển thể chất và tinh thần của bé? Để chăm sóc trẻ được mạnh khỏe, chơi đùa và tương tác với môi trường xung quanh thật tốt, các bậc cha mẹ cần làm gì?
Bây giờ vào nhà bạn, mọi người sẽ biết ngay nhà mình đang có trẻ con, vì đồ chơi vung vãi khắp nơi. Con yêu của bạn để ý một đồ vật gì đó, chỉ nâng niu một lúc, rồi lại quẳng đi và chú tâm vào thứ khác. Bạn đừng lo lắng khi con không thể tập trung được lâu, vì dù sao bé cũng chỉ mới là đứa bé 19 tháng tuổi mà thôi. Đặc điểm của một em bé bình thường ở độ tuổi này là chỉ chú ý được trong khoảng thời gian ngắn. Ngoài ra, bé cũng dễ phản ứng và chóng chán. Như vậy không có nghĩa là bé dễ mất kiên nhẫn đâu, chỉ vì bé chưa có khả năng nhận thức được mọi thứ mà thôi. Bé rất dễ bật khóc, chẳng hạn khi các đồ xếp hình bị rơi xuống vì chất cao quá, hay khi không thể đặt miếng xếp lọt vào đúng hình, thậm chí khi không đặt được đồ chơi thẳng hàng với nhau. Bạn hãy cố gắng giữ bình tĩnh khi con yêu xúc động. Sự phát triển của trẻ rất cần sự giúp đỡ của bạn để học cách điều khiển cảm xúc và không giận dữ thái quá.
Nhưng bé 19 tháng tuổi không phải lúc nào cũng chỉ giận dữ và chán nản đâu. Ở tuổi này, sự phát triển của trẻ đã phức tạp hơn, bé bắt đầu biết đùa, và thậm chí bé yêu của bạn còn biết cười khúc khích nữa. Nếu bạn giả bộ làm mặt hề hay chọc cười, nhẹ nhàng thọc lét bé yêu hay hát mấy câu ngô nghê, bé sẽ hiểu được là bạn đang muốn trêu đùa.
Sự phát triển của trẻ về thể chất và trí tuệ.
Bạn có thấy quần áo của con yêu có vẻ hơi ngắn, hơi chật không? Mới ngủ qua một đêm, sáng ra dường như con bạn đã lớn thêm một chút? Bạn cứ yên tâm, không phải do bạn tưởng tượng đâu, mà là sự thật đấy. Sự phát triển của trẻ về thể chất diễn ra khi đang ngủ, bởi vì đó là thời gian hoạt động của các nội tiết tố tăng trưởng. Giấc ngủ bảo toàn năng lượng và củng cố trí nhớ cho trẻ, đây là những quá trình rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ về trí tuệ và thể chất. Tốc độ phát triển thể chất của con bạn bây giờ không nhanh như trong 12 tháng đầu tiên, vì vậy con sẽ không tăng cân nhanh như trước.
Vào mùa xuân và mùa hè, trẻ lớn nhanh hơn so với mùa lạnh. Sẽ có những lúc có vẻ như con không lớn, mức chiều cao và cân nặng không thay đổi. Nhưng sau đó thì con lại lớn nhanh như thổi. Cứ như vậy, hai bước tiến lại một bước lùi. Đó là quá trình phát triển bình thường về thể chất và trí tuệ của trẻ trong suốt ba năm đầu đời.
Chơi đùa và tương tác
Bé 19 tháng tuổi lúc nào cũng bận rộn luôn chân luôn tay. Việc chăm sóc trẻ lúc này thật sự là việc khó khăn. Từ lúc mở mắt thức dậy cho đến khi đặt lưng xuống giường ngủ lại, bao giờ bé cũng đang bận rộn làm một việc gì đó, háo hức sờ mó và khám phá. Có nghĩa là bạn luôn phải để ý con đang ở đâu, đang làm gì . Nếu không thấy con đâu, không nghe tiếng động gì trong một lúc thì chắc chắn là có chuyện.
Nếu không muốn con đi khắp nhà thì bạn hãy đóng các cửa ra vào. Hãy dạy con cách xuống cầu thang một cách an toàn, nhất là phải quay lưng để xuống. Bạn chỉ cho con cách bám vào tay vịn cầu thang, và khuyến khích con đợi bạn đến rồi hẵng xuống cùng. Con sẽ gọi bạn suốt ngày, thậm chí ban đêm nữa, vì vậy nhiều bậc cha mẹ vào thời điểm này chỉ đáp lại con một cách có chọn lọc. Khi con suốt ngày gọi “mẹ ơi”, “ba ơi”, bạn sẽ cảm thấy như thể mình là tôi tớ trong công việc chăm sóc trẻ. Dù giai đoạn này con bạn đã khá độc lập, con vẫn cần bạn giúp sức khi chơi đùa. Trẻ cũng cần dỗ dành khi chỉ hơi gặp chút khó khăn. Có thể bạn vừa mới nghĩ con mình lớn quá nhanh, thì con trẻ sẽ liền cho bạn thấy chúng còn quá nhỏ.
Những biểu hiện của bé
Bé 19 tháng tuổi đã học được những từ và âm thanh mới, trong đó một số từ đã dễ hiểu hơn. Bé bắt đầu phát âm được 2-3 từ liền nhau, ví dụ như “bóng của con”, và có thể gọi được tên một số người quen. Bé cũng biết tìm thú cưng nuôi trong nhà và bắt chước tiếng kêu của các con vật, ví dụ như tiếng bò kêu “ò ò”, chó kêu “âu âu”, mèo kêu “meo meo”. Bé 19 tháng tuổi thích bắt chước, vì vậy bạn hãy cẩn thận với lời ăn tiếng nói của mình khi chăm sóc trẻ nhé – có người đang lắng tai nghe đấy!
Đến tối thì bao giờ bé con cũng đã mệt nhừ, nên khoảng 7-7h30 tối bé yêu đã bắt đầu buồn ngủ. Phần lớn trẻ từ 1-3 tuổi vẫn cần ngủ đủ 12 tiếng mỗi đêm, nếu không trẻ sẽ dễ cáu gắt. Nếu ban ngày trẻ được ngủ thêm khoảng 1,5-2 tiếng nữa thì trẻ sẽ đủ sức hoạt động hăng hái suốt cả ngày.
Bạn cứ chuẩn bị tinh thần là sự phát triển của trẻ 19 tháng tuổi chính là tham gia vào bất kỳ điều gì bạn làm. Bé cũng muốn giúp đỡ mọi người và muốn cùng hoạt động với cả nhà. Bạn chẳng thể nào để được trong nhà một chồng giấy tờ gọn gàng hay một đống đồ ở yên một góc nào đó như trước đây nữa đâu, bởi vì thế nào bé cũng sẽ tìm đến khám phá! Vì vậy bạn hãy vận dụng mọi trí tưởng tượng của mình để cất đồ đạc ở đâu đó thật kỹ và an toàn nhé!
Thực phẩm và chế độ dinh dưỡng cho bé
Nếu bé 19 tháng tuổi không hào hứng thử các thực phẩm mới, bạn hãy cải thiện chế độ dinh dưỡng cho bé bằng cách kết hợp các món mới với những món bé thích. Thông thường, phải thấy một món mới đến 6, 7 lần thì bé mới chịu thử. Trẻ thấy ngại món ăn mới cũng là điều bình thường, và kể cả trong khi ăn bé vẫn còn có vẻ dè chừng.
Mỗi bữa chính nên kéo dài chừng 20-30 phút, bữa phụ chừng 10 phút. Trong bữa, trẻ sẽ chóng trở nên không thích ăn nữa, vì vậy bạn nhớ để ý các dấu hiệu cho thấy bé đã ăn đủ, ví dụ bé quay đầu đi khi bạn muốn cho ăn thêm, bé nói “không, không”, tìm cách leo ra khỏi ghế ăn hay đẩy bát thức ăn đi. Bạn nhớ tránh ép bé ăn thêm bằng cách thưởng cho bé những thứ khoái khẩu nhé, vì như vậy có thể tạo thói quen ăn uống không hay, và lâu ngày sẽ thành chuyện. Mỗi người trong chúng ta đều sẽ có cách ăn uống tốt nhất nếu thói quen ăn uống của ta không trở nên khác thường.
Nếu bé yêu của bạn lúc này vẫn uống quá nhiều sữa – hơn 600ml/ngày – thì dinh dưỡng cho bé sẽ bị ảnh hưởng, biểu hiện là lượng thực phẩm bé muốn ăn trong các bữa. Nếu bé vẫn còn bú mẹ, thì 3-4 lần bú mẹ mỗi ngày sẽ khiến bé bớt thích ăn. Nếu ban đêm bé vẫn thích bú mẹ, và lại kén ăn khi đến bữa, thì bạn nên ngưng cho bé bú đêm và giảm bớt lần cho bú ban ngày. Trẻ còn bú mẹ ở tuổi này có khuynh hướng thiếu sắt và dễ mắc bệnh thiếu máu, tình trạng đó lại càng khiến bé chán ăn. Bạn hãy hỏi ý kiến bác sĩ xem chế độ dinh dưỡng cho bé yêu có phù hợp hay không nhé.
Để bé yêu mạnh khỏe
Một số trẻ từ 1-3 tuổi có vẻ như thường xuyên bị cảm, đặc biệt vào các tháng mùa đông. Nhưng bạn chớ lo lắng quá khi chăm sóc trẻ, vì khi hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển đầy đủ, thì nếu trẻ không có cơ hội nào để phát triển khả năng miễn dịch với hàng trăm loại vi-rút cảm thì điều đó chỉ càng làm cho bé dễ mắc bệnh hơn. Thuốc kháng sinh không tác động được đến vi-rút, vì vậy cho đến nay vẫn chưa có cách chữa. Nếu bé yêu của bạn cảm, bạn nhớ chăm sóc trẻ bằng cách cho uống nhiều nước/sữa/nước hoa quả, nựng nịu bé nhiều hơn và nghỉ vài ngày ở nhà để giúp hệ miễn dịch của bé phát huy tác dụng. Trẻ tuổi này cũng thường bị viêm tai vì ống tai của bé vẫn còn ngắn và dễ bị tổn thương hơn so với các trẻ lớn tuổi hơn. Vì vậy, nếu con bạn bị viêm tai giữa thì bạn cũng đừng lo lắng quá nhé, vì phần lớn trẻ sẽ vượt qua được.
Nếu bạn lo lắng, hoặc nếu bé yêu của bạn không chịu uống chất lỏng, hoặc bị nôn và đặc biệt buồn ngủ, hãy đưa bé đi bác sĩ. Cũng cần đưa bé đi khám nếu bé khó thở hoặc bị sốt. Một trong những triệu chứng đầu tiên khi con bạn bị cảm là hơi thở của bé có thể có mùi khác. Hoặc chỉ đơn giản là bạn cảm thấy con có gì đó không được khỏe. Bao giờ cũng nên dựa theo cảm nhận của chính bạn, vì chính bạn là người hiểu con yêu của mình nhất, có thể chăm sóc bé yêu tốt nhất.
Một số lời khuyên cho bạn trong khi chăm sóc bé
- Nếu bé yêu bị táo bón, bạn nhớ cho bé uống nhiều nước. Kể cả nếu bé thường không uống nhiều nước, bé vẫn có thể chịu uống khi đang tắm, hoặc nếu bạn cho bé uống bằng những đồ đựng mới lạ, thậm chí khi bé đang chơi với vòi xịt nước.
- Bạn có thể cho bé thử đi xe đạp nhỏ hai bánh hoặc ba bánh, vì dần dần bé sẽ học cách phối hợp cử động của đôi chân và giữ được thăng bằng trên xe. Bạn có thể đưa bé ra một khu vực nào đó ít người qua lại, không có xe cộ lưu thông và gần với nhà của bạn, vì đôi chân bé xíu của con yêu sẽ chóng mỏi, và bạn sẽ phải tự vác xe về nhà đấy!
- Nếu bé yêu vẫn còn chơi búp bê, bạn thử nghĩ cách giúp bé bỏ chơi búp bê nhé. Chơi búp bê ở tuổi này có thể làm chậm lại quá trình phát triển ngôn ngữ, và có thể khiến trẻ trở nên ít nói trong khi đáng ra trẻ có thể nói năng hoạt bát hơn. Búp bê cũng vỗ về được các em bé trong khi các em cần phải được người lớn vỗ về.
Hãy chăm sóc trẻ cẩn thận, trông chừng những đồ chơi của bé để đảm bảo đồ chơi phù hợp với độ tuổi này. Ở tuổi này bé vẫn còn khám phá mọi thứ bằng miệng, vì vậy rất có thể bé muốn cắn, nhai, mút và gặm hết cả hộp đồ chơi!
