Bổ sung thừa sắt khi mang thai mẹ bầu gặp hậu quả khôn lường

Thiếu sắt sẽ dẫn tới thiếu máu, đây là tình trạng cực kỳ nguy hiểm cho mẹ và bé, vì vậy khiến cho tâm lý của các mẹ bầu luôn sợ mình bị thiếu sắt và bổ sung một cách không phù hợp dẫn tới tình trạng thừa sắt. Vậy thừa sắt khi mang thai có sao không?

Hậu quả của việc bổ sung thừa sắt khi mang thai

Sắt cũng giống như chì, thủy ngân, nhôm, mangan nếu bị tích lũy sẽ không thể bài tiết. Vì thế, khi sắt được bổ sung nhiều hơn lượng cần thiết, rất khó để loại bỏ ra khỏi cơ thể. Phần lớn lượng sắt dư thừa được dự trữ trong gan ở dạng phức hợp sắt protein là ferritin, gây nên những hậu quả như:

• Ảnh hưởng tới em bé: Hậu quả đầu tiên nếu mẹ để tình trạng dư thừa sắt diễn ra đó là ảnh hưởng trực tiếp tới thai nhi. Khiến cho thai nhi phát triển khó khăn do quá trình tạo máu bị cản trở, bởi lượng sắt tự do trong máu nhiều. Bé dễ bị sinh non và khi sinh thì dễ gặp nhiều trường hợp nguy hiểm phát sinh.
• Tiểu đường thai kỳ: lượng sắt dư thừa tích trong tuyến tụy và gây nên tình trạng rối loạn tiến trình sản xuất insulin, khiến lượng đường trong máu của mẹ bầu tăng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ. Căn bệnh này khiến cho thai nhi khi sinh ra hay bị vàng da, hệ hô hấp khó hoàn thiện, chưa kể tới việc bà bầu sẽ có nguy cơ sinh non.
• Gây nên tình trạng ngộ độc: khi mẹ bầu bổ sung quá nhiều sắt không cần thiết sẽ đối mặt với nguy cơ bị ngộ độc. Nếu gặp những triệu chứng như buồn nôn, đau bụng, người xanh xao, tim đập nhanh, mẹ bầu bị sốt ,… mẹ cần lập tức tới bệnh viện để kiểm tra, vì rất có thể mẹ đang có nguy cơ bị ngộ độc sắt vì bổ sung quá liều lượng cho phép.
• Ảnh hưởng gan: sắt dư thừa trong cơ thể tạo áp lực đến gan, làm thúc đẩy quá trình oxy hóa mô gan, tổn thương nội tạng và tạo sẹo tại gan. Đây là yếu tố tăng nguy cơ ung thư gan hoặc suy gan.
• Sức khỏe kém, ảnh hưởng tâm lý: việc thừa sắt sẽ khiến cơ thể mẹ bầu mệt mỏi, suy nhược, từ đó ảnh hưởng tới tâm lý khiến mẹ bầu lúc nào cũng thấy căng thẳng, ức chế, uể oải, chán nản, chán ăn, tâm lý thất thường,…
• Nguy cơ mắc viêm khớp tăng: mẹ bầu thừa sắt cũng sẽ dẫn tới bệnh viêm khớp do chất này làm tổn thương các mô, phá hủy lớp bao phủ xương nên dẫn tới tình trạng đau lưng, nhức mỏi chân,… trong thời gian mang thai.
• Ảnh hưởng tới đường tiêu hóa: nếu bổ sung sắt quá nhiều, mẹ bầu dễ bị bệnh liên quan tới tiêu hóa, đầu tiên là táo bón thai kỳ , điều này không chỉ là vấn đề khó chịu khi sinh hoạt, mà còn làm tăng nguy cơ dọa sảy thai, dọa đẻ non với những bà bầu mắc bệnh lý.

Triệu chứng thừa sắt ở mẹ bầu

Mẹ bầu cần lưu ý các dấu hiệu cảnh báo thừa sắt như sau:

• Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy, khó chịu.
• Chảy máu, đi tiểu ra máu, hạ huyết áp.
• Vàng da, suy gan.
• Khó thở, thở nhanh, nhịp tim nhanh.
• Lơ mơ, nhầm lẫn.

Nguyên nhân dẫn tới mẹ bầu bị dư thừa sắt

Có nhiều nguyên nhân để dẫn tới tình trạng cơ thể thừa, không hấp thụ sắt, tuy nhiên có hai nguyên nhân sau là chủ yếu:

Mẹ bầu bổ sung quá liều: việc thừa sắt của mẹ bầu thường là kết quả của việc uống quá liều lượng sắt cho phép. Tình trạng này diễn ra do kê đơn tùy tiện của bác sĩ và bổ sung sắt tùy tiện của mẹ bầu.

Theo giám đốc bệnh viện phụ sản Hà Nội, hiện nay tình trạng bác sĩ kê đơn cho tất cả các thai phụ, từ người mới có thai hay đã mang thai ở cuối thai kỳ, thậm chí cả ở phụ nữ sau sinh đều được kê đơn thuốc giống hệt nhau đang khá phổ biến.

Đơn thuốc thông thường được kê gồm 1 viên sắt/ngày, việc kê này rất tùy tiện, vì ở mỗi giai đoạn của thai kỳ, cũng như trước và sau sinh mẹ bầu cần lượng dinh dưỡng cũng như hàm lượng sắt là khác nhau.

Ở một số trường hợp, việc quá tải sắt cũng do nguyên nhân yếu tố di truyền, hay được truyền máu với số lượng lớn.

Bổ sung thừa sắt bà bầu phải làm sao?

Nếu phát hiện mình có dấu hiệu bị dư thừa sắt lập tức mẹ phải:

• Ngưng uống viên sắt ngay.
• Ăn nhiều chất xơ, rau củ quả vì chất xơ trong rau củ quả sẽ giúp giảm hấp thụ sắt.
• Sử dụng các thực phẩm có tác dụng lợi tiểu như rau má, nước râu ngô để nhanh chóng đào thải sắt ra ngoài.
• Nếu có các triệu chứng nghiêm trọng cần tới ngay các cơ sở y tế, bệnh viện để có thể xét nghiệm chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nhu cầu sắt ở phụ nữ mang thai

Theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng, phụ nữ mang thai nên bổ sung ít nhất 27mg sắt mỗi ngày (không vượt quá 45 mg) và dùng trong suốt thai kỳ. Liều lượng sắt cần được tính toán phù hợp với từng trường hợp và do bác sĩ chuyên khoa chỉ định.

Sắt đóng vai trò hết sức quan trọng trong cơ thể. Sắt cùng với protein tạo thành huyết sắc tố (hemoglobin), vận chuyển O2 và CO2, phòng bệnh thiếu máu và tham gia vào thành phần các men oxy hóa khử. Nhu cầu sắt được tính toán dựa trên hai cấp độ giá trị sinh học của sắt trong khẩu phần ăn, thay đổi nhu cầu sắt ở phụ nữ có thai và hiệu chỉnh theo cân nặng nên có của người Việt Nam. Sắt do thức ăn cung cấp thường không đáp ứng được nhu cầu gia tăng trong suốt thời gian mang thai, cho con bú. Vì vậy, bà mẹ có thai cần được bổ sung viên sắt trong thời gian mang thai và ăn các thức ăn giàu sắt trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ.

Các lưu ý khi bổ sung sắt ở phụ nữ mang thai

Những việc nên làm

• Sắt được hấp thu tốt hơn khi uống lúc đói, do đó nên uống thuốc 1 giờ trước khi ăn hoặc sau khi ăn 2 giờ.
• Uống thuốc với ít nhất nửa cốc nước. Không uống thuốc khi nằm. Không nhai viên thuốc khi uống.
• Nên uống cùng với vitamin C, ăn các trái cây giàu vitamin C vì vitamin C sẽ giúp chuyển sắt thành dạng dễ hấp thu. Hiện nay trên thị trường có một số chế phẩm phối hợp giữa sắt và vitamin C.

Những việc không nên làm

• Tránh uống sắt đồng thời với canxi. Nếu phải dùng đồng thời, nên uống hai loại thuốc này cách xa nhau. Ví dụ, bạn uống canxi sau ăn sáng thì có thể uống sắt vào buổi chiều (sau ăn trưa 2 giờ).
• Hạn chế uống sắt trước giờ đi ngủ vì có thể gây nóng người khiến khó ngủ, mất ngủ
• Tránh uống thuốc với chè, cà phê vì chúng sẽ cản trở sự hấp thu sắt
• Tránh uống chung với một số thuốc như thuốc giảm tiết axit trong điều trị loét dạ dày, các kháng sinh tetracyclin, levothyroxin, ciprofloxacin...vì chúng đều làm giảm hấp thu sắt.

Thông tin trên đây đã trả lời cho câu hỏi “Thừa sắt khi mang thai có sao không?”. Chính vì thế mẹ cần phải thận trọng trong giai đoạn thai kỳ, không được tự ý uống thuốc và bổ sung sắt. Việc bổ sung sắt là rất cần thiết, nhưng cần phải hợp lý và theo đơn của bác sĩ chuyên khoa sản. Bên cạnh đó, mẹ cần để ý tới các dấu hiệu khi thừa sắt để kịp thời thăm khám và chủ động kiểm soát.

Chúc mẹ và bé có một thai kỳ thuận lợi!

---

Mamibabi là app Thai giáo phong phú hàng đầu tại Việt Nam với hơn 3000 hoạt động Thai giáo và 1 triệu mẹ tin dùng. Mamibabi được xây dựng, kế thừa và phát huy những kinh nghiệm thai giáo từ nhiều nền văn hóa phát triển trên thế giới như Nhật, Hàn Quốc, Anh, Mỹ... Các bài thai giáo trên Mamibabi đã được thiết kế chi tiết cho từng ngày mang thai, rất tiện lợi và không mất thời gian tìm hiểu. Tải Mamibabi miễn phí tại đây: https://mamibabi.com.vn/app