Bệnh tim mạch ảnh hưởng như thế nào đến thai nhi?

Bệnh tim ở phụ nữ mang thai gây ra nhiều nguy cơ cho mẹ và con trong khi mang thai, sau khi đẻ và đặc biệt trong chuyển dạ. Tần suất mắc bệnh ở Việt nam khoảng 1-2% phụ nữ mang thai.

Ảnh hưởng của bệnh tim mạch và thai nghén:

Đối với thai:

+ Dọa sẩy thai, sẩy thai, dọa đẻ non, đẻ non

+ Thai chậm phát triển trong tử cung. Thai dị dạng

+ Thai chết lưu trong tử cung, thai chết trong chuyển dạ.

Đối với thai phụ

+ Suy tim cấp, phù phổi cấp

+ Rối loạn nhịp tim

+ Tắc mạch phổi. Viêm tắc tĩnh mạch sau đẻ

TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG

- Khó thở: thường gặp từ quý II thai kỳ, có giá trị tiên lượng bệnh, tăng dần theo tuổi thai. Khó thở gắng sức hay thường xuyên cả khi nằm

- Hồi hộp, đánh trống ngực, đau thắt ngực, choáng ngất.

- Ho ra máu: khi tăng áp động mạch phổi nặng, phù phổi cấp

- Đái ít, nước tiểu sẫm màu

- Phù: khu trú ở chân, mềm, ấn lõm, không thay đổi theo thời gian

- Tím môi và đầu chi, tiến triển lâu có ngón tay dùi trống, móng tay khum

- Gan to, tĩnh mạch cổ nổi

- Nghe tim: rung tâm trương, thổi tâm thu, T1 đanh, T2 tách đôi, rối loạn nhịp: nhịp tim nhanh, ngoại tâm thu, loạn nhịp hoàn toàn…

- Nghe phổi: rì rào phế nang giảm, rales ngáy, rales rít, rales ẩm

CẬN LÂM SÀNG

- Xquang: bóng tim to, bè ngang, rốn phổi đậm

- Siêu âm tim: thăm dò có giá trị cho phép đánh giá tổn thương van, tổn thương bất thường bẩm sinh, chức năng các tâm thất, áp lực động mạch phổi..

- Điện tâm đồ: phát hiện các rối loạn nhịp, suy vành…

- Xét nghiệm đông máu: theo dõi điều trị chống đông

PHÂN ĐỘ SUY TIM THEO CHỨC NĂNG (HỘI TIM MẠCH NEW YORK)

- Độ 1: chưa bị hạn chế hoạt động thể lực

- Độ 2: khó thở khi gắng sức, giảm nhẹ hoạt động thể lực

- Độ 3: khó thở khi gắng sức nhẹ, hoạt động thể lực giảm

- Độ 4: khó thở cả khi nghỉ ngơi, hoạt động thể lực giảm nhiều.

ĐIỀU TRỊ

NGUYÊN TẮC CHUNG

Phối hợp điều trị nội khoa, tim mạch can thiệp và sản khoa. Theo dõi, dự phòng các tai biến, xử trí sản khoa tùy thuộc vào mức độ bệnh

ĐIỀU TRỊ CỤ THỂ

QUẢN LÝ THAI NGHÉN

Quản lý thai nghén chặt chẽ. Tránh hoạt động thể lực, nằm nghiêng trái, thay đổi tư thế thường xuyên. Hạn chế tăng cân, chế độ ăn tránh muối, đường; ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, chống thiếu máu

ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA

• Trợ tim, lợi tiểu, chống huyết khối, dự phòng nhiễm khuẩn tùy thuộc giai đoạn mang thai
• Can thiệp tim mạch: thực hiện trong quý 2 của thai kỳ phụ thuộc vào thể, mức độ

XỬ TRÍ SẢN KHOA

Trong khi có thai chưa có suy tim:

• Thai phụ sinh lần đầu: theo dõi quản lý thai nghén chặt chẽ, nhập viện sớm trước khi đẻ 2 tuần.
• Thai phụ sinh lần 2 trở lên: nên đình chỉ thai nghén nếu thai nhỏ, dưới 3 tháng. Nếu thai đã lớn, cần theo dõi chặt chẽ tim mạch – sản khoa, giữ thai đến khi đủ tháng, chờ chuyển dạ đẻ hỗ trợ thủ thuật hoặc mổ lấy thai nếu có chỉ định.

Trong khi có thai đã có suy tim:

Thai phụ sinh lần đầu:

Suy tim độ 1-2: thai nhỏ dưới 20 tuần nên đình chỉ thai nghén.

Nếu thai trên 20 tuần: theo dõi, điều trị, dự phòng biến chứng. Nếu không đáp ứng điều trị cần đình chỉ thai nghén bất kể tuổi thai nào.

Suy tim độ 3- 4: đình chỉ thai nghén bất kể tuổi thai, điều trị nội khoa trước, trong và sau khi đình chỉ.

Thai phụ sinh lần 2 trở lên: nên đình chỉ thai nghén. Nếu thai gần đủ tháng nên điều trị tích cực đến đủ tháng rồi mổ lấy thai chủ động.

KHI CHUYỂN DẠ

+ Hỗ trợ đẻ đường dưới có can thiệp thủ thuật

+ Thở oxy, an thần, hạn chế truyền dich, nếu cần dùng oxytocin pha đậm đặc để tránh quá tải tuần hoàn.

+ Khi sổ thai: hỗ trợ sổ thai bằng Forceps để tránh gắng sức cho sản phụ

+ Trong thời kỳ sổ rau: hạ thấp chân, chèn tĩnh mạch chủ dưới tránh máu về tim đột ngột gây suy tim cấp. Kiểm tra kỹ bánh rau tránh sót rau.

+ Mổ lấy thai nếu có chỉ định, nếu có chỉ định cố định nên mổ lấy thai chủ động. dừng thuốc chống đông 1 tuần trước khi phẫu thuật.

THỜI KỲ HẬU SẢN

+ Điều trị kháng sinh chống nhiễm khuẩn, ít nhất 1 tuần.

+ Dự phòng huyết khối: vận động sớm, thuốc chống đông (nếu cần)

+ Có thể cho con bú nếu chưa suy tim hoặc suy tim độ 1. Nếu không cho con bú nên cắt sữa bằng Bromocriptine, không sử dụng thuốc có estrogene.

PHÒNG BỆNH VÀ TƯ VẤN

– Phát hiện sớm, quản lý thai nghén chặt chẽ các thai phụ có bệnh tim. Phối hợp giữa chuyên khoa tim mạch và sản khoa để theo dõi, điều trị, tiên lượng người bệnh.

– Tư vấn cho thai phụ các dấu hiệu bất thường, các biến chứng nguy hiểm trong khi mang thai và khi chuyển dạ, sau đẻ.

– Tư vấn tránh thai, kế hoạch hoá gia đình

---

Mamibabi là app Thai giáo phong phú hàng đầu tại Việt Nam với hơn 3000 hoạt động Thai giáo và 1 triệu mẹ tin dùng. Mamibabi được xây dựng, kế thừa và phát huy những kinh nghiệm thai giáo từ nhiều nền văn hóa phát triển trên thế giới như Nhật, Hàn Quốc, Anh, Mỹ... Các bài thai giáo trên Mamibabi đã được thiết kế chi tiết cho từng ngày mang thai, rất tiện lợi và không mất thời gian tìm hiểu. Tải Mamibabi miễn phí tại đây: https://mamibabi.com.vn/app