Siêu âm Doppler thai là gì và nên thực hiện khi nào? Có gây nguy hiểm cho thai nhi không?

Siêu âm Doppler thai là thuật ngữ khá quen thuộc với các mẹ bầu đã tìm hiểu về khám thai định kỳ và các kỹ thuật liên quan. Phương pháp siêu âm Doppler này thường được thực hiện khi thai kỳ phát triển ở những tháng cuối. Từ kết quả đo lượng máu trong mỗi bộ phận cơ thể, có thể xác định được bé có đang phát triển bình thường hay không.

1. Kỹ thuật siêu âm Doppler thai là gì?

Siêu âm Doppler là kỹ thuật siêu âm rất phổ biến hiện nay, được áp dụng trong chẩn đoán và điều trị cho nhiều đối tượng, nhiều bệnh khác nhau. Siêu âm Doppler đo dòng chuyển động máu trong mạch và các bộ phận cơ thể khác, giúp chẩn đoán tình trạng sức khỏe, bệnh tật. Siêu âm Doppler vượt trội hơn phương pháp siêu âm truyền thống là có thể đo lưu lượng máu ở một số bộ phận mà siêu âm truyền thống không thực hiện được.

Kỹ thuật siêu âm Doppler cũng được áp dụng cho thai nhi, trong 3 tháng cuối của thai kỳ, khi các bộ phận cơ thể đã hình thành cơ bản. Từ lưu lượng máu đo được ở một số bộ phận cơ thể bé, có thể biết được tình trạng sức khỏe cũng như bệnh lý bé mắc phải.

Kỹ thuật siêu âm Doppler thai được chia thành 2 loại:

Doppler liên tục

Siêu âm Doppler liên tục sử dụng đầu dò đặc biệt với 2 tinh thể đảm nhiệm nhiệm vụ riêng biệt. Một tinh thể sẽ phát sóng âm liên tục, theo cơ chế đặc biệt, sóng sẽ phản hồi trở lại và tinh thể còn lại sẽ chịu trách nhiệm thu hồi sóng liên tục này.

Doppler xung

Doppler xung chỉ sử dụng duy nhất một tinh thể, vừa thực hiện phát sóng âm, vừa thu sóng âm. Được gọi là Doppler xung vì sóng âm phát ra sẽ đi theo từng chuỗi xung, dọc theo hướng đầu dò quét. Bác sỹ có thể điều chỉnh kích thước và độ sâu mong muốn của vùng lấy mẫu cần phân tích.

Giống như các kỹ thuật siêu âm khác, Siêu âm Doppler cũng là phương pháp chẩn đoán an toàn, không gây nguy hiểm cho thai nhi. Trong trường hợp cần phải siêu âm Doppler trong 3 tháng giữa của thai kỳ thì mẹ cũng không cần lo lắng về ảnh hưởng của sóng đến bé.

2. Lợi ích của siêu âm Doppler thai

Siêu âm Doppler thai thường đo lượng máu trong một số bộ phận cơ thể đặc trưng của thai nhi như: Não, tim, dây rốn. Điều này giúp bác sỹ xác định thai nhi hiện có được cung cấp đủ oxy và dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển hay không.

Kết quả hình ảnh siêu âm Doppler thai là cơ sở quan trọng để bác sỹ quan sát và đánh giá tình trạng phát triển thai nhi. Ngoài ra, đây cũng là kỹ thuật để chẩn đoán, sàng lọc dị tật thai nhi chính xác.

Bên cạnh đó, thường nếu bác sỹ nhận thấy có sự bất thường và quan ngại về việc mang thai thì có thể sẽ chỉ định mẹ siêu âm Doppler sớm hơn. Tùy vào tình trạng thực tế mà có thể sẽ siêu âm Doppler kiểm tra các khu vực khác nhau.

Siêu âm Doppler động mạch tử cung

Động mạch tử cung có vai trò vận chuyển máu đến tử cung của mẹ, lượng máu này sẽ được đưa đến nhau thai để nuôi dưỡng thai. Do đó, siêu âm Doppler động mạch tử cung giúp kiểm tra lượng máu đến nhau thai.

Sự phát triển của bé, nhất là giai đoạn sau của thai kỳ cần rất nhiều oxy và chất dinh dưỡng. Do đó, nếu em bé được nuôi dưỡng tốt, thành động mạch tử cung của mẹ sẽ trở nên co giãn tốt, để đáp ứng nhu cầu vận chuyển lượng máu lớn cung cấp đến nhau thai. Chính vì thế, các động mạch nhỏ tại đây khi mang thai sẽ tăng kích thước hơn so với bình thường.

Ngược lại, nếu nhau thai không được nhận đủ lượng máu cần thiết từ mẹ thì thai nhi có thể không nhận được đủ oxy và chất dinh dưỡng. Như vậy, thai cũng không thể phát triển tốt, bình thường được.

Siêu âm Doppler động mạch rốn

Siêu âm Doppler động mạch rốn giúp bác sỹ quan sát lưu lượng dòng máu từ dây rốn của bé đến nhau thai. Kỹ thuật này thường được chỉ định cho các trường hợp mẹ mang đa thai, bé bị phát triển chậm, thai nhi bị ảnh hưởng bởi kháng thể Rh trong máu mẹ.

Nếu siêu âm Doppler động mạch rốn thai nhi phát hiện được bất cứ vấn đề nào, bác sỹ có thể yêu cầu Doppler não bộ và động mạch chủ của cơ thể thai nhi. Điều này giúp đánh giá chính xác hơn vấn đề mà thai nhi đang gặp phải. Nếu bé không được nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, bác sỹ có thể tư vấn để mẹ sinh sớm.

Ngoài ra, bác sỹ có thể yêu cầu mẹ thực hiện Doppler động mạch rốn nhiều lần trước khi sinh, cách nhau một vài tuần, để kiểm tra thai nhi có khỏe mạnh không và dự đoán thời gian sinh chính xác. Siêu âm Doppler động mạch rốn thai nhi là phương pháp an toàn, hiệu quả, đưa ra giá trị chẩn đoán cao.

Siêu âm Doppler tim thai

Siêu âm Doppler tim thai giúp bác sỹ phát hiện sớm những dòng hở van 2 lá, 3 lá ở tim thai, hoặc phát hiện trường hợp hẹp van tim và các bệnh lý tim bẩm sinh khác.

3. Mẹ nên thực hiện siêu âm Doppler thai khi nào?

Siêu âm Doppler thai là một phương pháp kiểm tra được bác sĩ khuyến cáo nên thực hiện vào 3 tháng cuối của thai kỳ đối với tất cả các sản phụ. Ngoài ra, những trường hợp dưới đây sẽ được bác sĩ chỉ định bắt buộc phải tiến hành siêu âm Doppler thai:

• Trường hợp thai phụ mang song thai hoặc đa thai.
• Trường hợp thai nhi bị ảnh hưởng các kháng thể Rh.
• Trường hợp thai nhi bị nghi ngờ nhiễm khuẩn.
• Trường hợp thấy thai nhi chậm phát triển, cân nặng nhẹ hơn so với tuổi của thai.
• Phương pháp siêu âm Doppler thai cũng được bác sĩ chỉ định trong trường hợp mẹ có tiền sử sảy thai, thai nhi tử vong ngay sau khi sinh.
• Ngoài ra, siêu âm thai Doppler còn được chỉ định trong trường hợp mẹ hiện đang mắc các bệnh lý như: huyết áp, tiểu đường, chỉ số khối cơ thể (chỉ số BMI) cao hoặc thấp, hoặc những trường hợp thai phụ hút nhiều thuốc lá.

4. Nguyên lý hoạt động của phương pháp siêu âm Doppler thai?

Phương pháp siêu âm Doppler thai hoạt động trên cơ chế sử dụng các sóng âm từ một nguồn cố định truyền đến mạch máu mà bác sĩ tiền hành làm siêu âm.

Ví dụ như: động mạch tử cung, động mạch rốn, động mạch chủ hoặc động mạch não. Sau khi truyền đến máu, sóng âm sẽ dội lại và được khuếch tán bởi các hồng cầu đang di chuyển và bị phát hiện bởi bộ phận thu âm. Cơ chế này giúp bác sĩ có thể khảo sát được tình trạng huyết động học và sự tuần hoàn của nhau thai.

Cuối cùng siêu âm Doppler sẽ nhận được tín hiệu với tập hợp các tần số và cường độ có sự thay đổi khác nhau thông qua chu kỳ tim. Các tín hiệu này sẽ được xử lý để tạo nên dạng sóng vận tốc dòng chảy . Tại đây diễn ra sự phân bố tần số được đánh dấu liên tục trục tung của đồ thị với thời gian được biểu thị trên trục hoành của đồ thị. Hình dạng sóng phản ánh vận tốc tối đa theo dòng chảy thời gian.

Siêu âm Doppler khi được bác sĩ chỉ định hoặc tư vấn từ các chuyên gia y tế, thì mẹ bầu nên tiến hành làm siêu âm Doppler ngay.

5. Siêu âm Doppler thai có ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi không?

Siêu âm Doppler thai nhi có ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé hay không đang vẫn còn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Có rất nhiều nghiên cứu tìm hiểu về tác hại của siêu âm Doppler thai nhi đến sức khỏe của mẹ và bé.

Thế nhưng hiện tại, vẫn chưa có một kết quả nghiên cứu nào chỉ ra được ảnh hưởng của siêu âm Doppler thai đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Nguyên nhân là do những sóng cao tần được sử dụng trong loại diêu âm này không làm cho các thai phụ cảm thấy đau đớn hay khó chịu.

Song, mẹ bầu cũng không nên vì điều này mà lạm dụng siêu âm Doppler. Hãy tiến hành thăm khám và siêu âm Doppler theo chỉ định của bác sĩ.

Ngoài ra, mẹ bầu nên tiến hành siêu âm Doppler thai nhi tại các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín, chất lượng để đảm bảo kết quả chính xác và nhận được những những lời tư vấn tốt nhất.

---

Mamibabi là app Thai giáo phong phú hàng đầu tại Việt Nam với hơn 3000 hoạt động Thai giáo và 1 triệu mẹ tin dùng. Mamibabi được xây dựng, kế thừa và phát huy những kinh nghiệm thai giáo từ nhiều nền văn hóa phát triển trên thế giới như Nhật, Hàn Quốc, Anh, Mỹ... Các bài thai giáo trên Mamibabi đã được thiết kế chi tiết cho từng ngày mang thai, rất tiện lợi và không mất thời gian tìm hiểu. Tải Mamibabi miễn phí tại đây: https://mamibabi.com.vn/app