Cúm ảnh hưởng tới bà bầu và thai nhi như thế nào? Phòng tránh và điều trị như thế nào?

Tại Việt Nam, thời tiết rất thất thường, khi thì ẩm khô, lúc lại lạnh nóng tạo điều kiện thuận lợi cho các loại virus cúm phát triển và lan nhanh. Đối với phụ nữ mang thai, chỉ một trận cúm nhẹ nếu chủ quan cũng có thể để lại hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến bà bầu và thai nhi.

1. Bệnh cúm ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào?

Virus cúm không chỉ khiến thai nhi có nguy cơ bị dị tật (nhất là khi mẹ bị cúm trong vòng 13 tuần đầu của thai kỳ), mà khi sốt cao kết hợp với độc tính của virus cũng có thể kích thích co bóp tử cung gây sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non.

Lưu ý quan trọng khi phụ nữ mang thai bị cúm A

Thai phụ bị cúm có thể dẫn đến những dị tật bẩm sinh ở thai nhi như hở hàm ếch, tim bẩm sinh (hở van tim), một số khiếm khuyết trên cơ thể. Vì não bộ của thai nhi rất dễ bị tổn thương do bệnh cúm của người mẹ trong 5 tháng đầu nên rối loạn tâm thần ở trẻ nhỏ cũng có khả năng xảy ra.

Nguyên nhân của các bất thường này là các kháng thể cúm của mẹ có khả năng lọt qua nhau thai và tác động xấu đến hệ miễn dịch còn non nớt của bào thai. Kết hợp với sự gia tăng thân nhiệt của mẹ khi bị bệnh (nhiệt độ tăng kéo dài ở mức cao từ 39 độ C thì phải thận trọng) là những yếu tố tác động xấu đến não bộ của thai nhi. Ngoài ra, các thuốc trị bệnh cúm cũng tác động xấu đến hệ thần kinh trung ương của bào thai.

Tuy nhiên bệnh cúm có nhiều thể gây bệnh khác nhau và không phải bà bầu nào bị cúm cũng ảnh hưởng đến thai nhi. Khi có dấu hiệu cúm thì nên đi khám ngay.

2. Bệnh cúm ảnh hưởng gì đến phụ nữ mang thai?

Bệnh cúm là một trong những bệnh khó tránh nhất đối với phụ nữ mang thai. Bệnh cúm mùa thường tiến triển lành tính, nhưng biến chứng nặng vẫn có thể xảy ra ở người bị suy giảm miễn dịch. Phụ nữ mang thai do có nhiều thay đổi về cơ thể, đặc biệt là có sự thay đổi về nội tiết, hệ thống miễn dịch bị suy giảm so với người bình thường khiến sức đề kháng của cơ thể trước bệnh tật cũng bị yếu đi, cơ thể thai phụ đặc biệt nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh.

Ở phụ nữ mang thai, khi mắc cúm thường nặng hơn và thời gian bị bệnh cũng thường kéo dài hơn người bình thường. Trung bình đối với người bình thường, bệnh cúm thường kéo dài từ 3 - 4 ngày nhưng đối với phụ nữ mang thai có thể lâu hơn vài ngày. Bệnh cúm tiến triển nặng có thể gây viêm phổi cho thai phụ. Tình trạng viêm phổi ở phụ nữ mang thai nguy hiểm hơn người thường do họ có nhu cầu oxy lớn hơn bình thường trong khi hệ miễn dịch yếu đi.

Ngoài ra, các triệu chứng khác như sốt, ho khi bị cúm ở thai phụ không nặng hơn những người bình thường.

3. Phương pháp phòng tránh cúm cho thai phụ

Các bà bầu cần chú ý đề phòng nguồn lây bệnh, tránh tiếp xúc với người bị cảm cúm và gia cầm tươi sống, không nên đến những nơi đông người, đặc biệt là tránh xa các khu vực bị ô nhiễm.

Để phòng tránh cảm cúm, bà bầu nên ăn nhiều hoa quả giàu vitamin C, uống nhiều nước để làm loãng đờm và thải độc tố, uống chút mật ong thêm gừng hoặc chanh nóng để làm sạch vùng họng, giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Ngoài ra, thai phụ cũng nên hạn chế ra ngoài trời khi mưa nắng thất thường. Khi đi ngủ, nên đề phòng bị ngạt mũi bằng cách không nằm thẳng luồng gió thổi vào mặt, lấy một chiếc khăn mỏng đặt lên cổ.

Khi đã bị mắc cúm thì thai phụ nên có các biện pháp khống chế bệnh tránh lây sang người khác, loại trừ mầm bệnh nhanh chóng, đồng thời áp dụng các biện pháp hạ sốt thích hợp như dùng khăn lạnh hay chườm đá lên vùng trán, uống nhiều nước ấm, chú ý nghỉ ngơi, giữ ấm cơ thể.

Đặc biệt, thai phụ chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. vì nhiều loại thuốc trị cúm có thể dùng cho người bình thường, nhưng khi dùng cho bà bầu có thể dẫn đến sảy thai, dị tật thai nghén, nhiễm độc thai nghén. Một số trường hợp có thể căn cứ theo chỉ định của bác sĩ để điều trị bằng thuốc bắc.

Để có 1 thai kỳ khỏe mạnh và sinh con an toàn, người mẹ trước khi mang thai cần thực hiện tiêm phòng đầy đủ cũng như khám sức khỏe định kỳ để đảm bảo cơ thể đã sẵn sàng bước vào hành trình thai kỳ 9 tháng 10 ngày.

Trong quá trình mang thai, người mẹ luôn cần theo dõi sức khỏe của mình và thai nhi qua việc khám thai đầy đủ và có chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt điều độ. Trong việc sử dụng các chế phẩm thuốc cũng cơ thể mẹ đang mắc bệnh thì cần có sự tư vấn, thăm khám chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa Sản tránh để những tác động xấu từ bệnh tật cũng như các sản phẩm thuốc ảnh hưởng đến thai kỳ. Khi có bất kỳ dấu hiệu biến chứng nào xảy ra, sản phụ cần được đưa đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị sớm để giảm thiểu hậu quả không đáng có.

4. Điều trị bệnh cúm như thế nào?

GS.TS.BS Phạm Nhật An chia sẻ cách điều trị cúm ở phụ nữ mang thai để không bị ảnh hưởng đến thai nhi

4.1. Các biện pháp khắc phục tại nhà

Khi bạn bị ốm khi đang mang thai, bước đầu tiên của bạn là:

• Nghỉ ngơi nhiều.
• Uống nhiều nước để làm dịu cơn đau họng và bổ sung một số chất khác đã bị mất đi do sốt.
• Súc miệng bằng nước muối ấm nếu bạn bị đau họng hoặc ho.
• Ăn uống nhiều: Hãy tập trung vào việc ăn nhiều thực phẩm vitamin C tăng cường miễn dịch (cam, bưởi, kiwi, dứa, quả mâm xôi, cà chua, cải xoăn, bông cải xanh, rau bina) và thực phẩm chứa nhiều kẽm (thịt đỏ nạc, ức gà không da, ngũ cốc, trứng, đậu xanh, rau bina, bông cải xanh, cải xoăn và hạt bí ngô).

Nếu các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, bạn có thể sử dụng:

• Nước muối nhỏ mũi và thuốc xịt để làm lỏng chất nhầy mũi và làm dịu mô mũi bị viêm
• Hít thở không khí ấm, ẩm để giúp nới lỏng tắc nghẽn; Máy xông hơi mặt, máy phun sương nóng hoặc thậm chí tắm nước nóng.
• Súp gà giúp giảm viêm và làm dịu nghẹt mũi
• Thêm mật ong hoặc chanh vào tách trà ấm khử cafein để giảm đau họng
• Sử dụng túi chườm nóng và lạnh để giảm đau xoang

Vì sốt cao có thể gây hại, do đó bạn cần sử dụng các biện pháp hạ nhiệt an toàn, bao gồm:

• Dùng thuốc hạ sốt (acetaminophen - Tylenol là cách an toàn nhất)
• Tắm nước ấm
• Uống nhiều đồ uống mát
• Giữ quần áo và giường ngủ sạch sẽ

Nếu bạn đang biểu hiện các triệu chứng cúm khi mang thai thì phải đến các trung tâm y tế để được tư vấn và điều trị.

4.2. Điều trị tại bệnh viện

Nếu điều trị tại nhà không hiệu quả, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để tiếp tục điều trị. Mục đích điều trị tại bệnh viện là để đảm bảo bạn dùng đúng thuốc và hạn chế tối đa ảnh hưởng đến thai nhi. Một số loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc chống siêu vi rút: Tamiflu và các thuốc chống siêu vi khác là an toàn cho bà bầu. Thuốc được kê theo đơn của bác sĩ. Thuốc kháng vi-rút hoạt động tốt nhất nếu bạn sử dụng trong vòng 2 ngày sau khi bị bệnh.
• Acetaminophen: Nếu bạn đang bị sốt, đau nhức hoặc nhức đầu khó chịu, thì thường được khuyên dùng các sản phẩm có chứa acetaminophen, chẳng hạn như Tylenol. Trước khi mua thuốc bạn cần tư vấn của bác sĩ về liều lượng thích hợp.
• Thuốc chữa ho: Thuốc giảm đau (Mucinex), thuốc giảm ho (Robitussin hoặc Vicks 44) cũng như hầu hết các loại thuốc ho khác đều được coi là an toàn cho phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, bạn vẫn nên hỏi bác sĩ về liều dùng thích hợp với tình trạng bệnh.
• Thuốc xịt mũi: Hầu hết các thuốc xịt mũi có chứa steroid đều tốt để sử dụng trong thai kỳ. Bạn nên nhờ tư vấn của bác sĩ về tên thuốc và liều lượng. Nước muối và thuốc xịt thường an toàn, có thể giúp làm sạch và giữ ẩm cho mũi.
• Thuốc kháng histamin: Benadryl và Claritin có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai với điều kiện bác sĩ cho phép. Một số bác sĩ khuyên bà bầu nên tránh những thuốc này trong 3 tháng đầu thai kỳ.

Bạn nên nhớ rằng: Không bao giờ dùng bất kỳ loại thuốc nào mà không tham khảo ý kiến ​​bác sĩ. Bạn cũng không nên từ chối dùng thuốc mà bác sĩ đã kê đơn vì nghĩ các loại thuốc đều có hại trong thai kỳ. Khi bị cúm, bạn nên được điều trị càng sớm càng tốt để đảm bảo an toàn cho bạn và em bé.

5. Các loại thuốc nên tránh khi mang thai

Một số loại thuốc có thể giúp giảm các triệu chứng cúm khi bạn không mang thai nhưng lại không phù hợp với bà bầu vì chúng có thể gây hại cho thai nhi. Bao gồm:

• Một số thuốc giảm đau: Aspirin, ibuprofen (Motrin hoặc Advil) hoặc naproxen (Aleve) không an toàn khi mang thai vì chúng có thể gây hại cho mẹ và bé.
• Hầu hết các thuốc thông mũi: Nên tránh dùng thuốc thông mũi như Claritin-D, Sudafed hoặc DayQuil (những thuốc có phenylephrine và pseudoephedrine có thể được dùng cho phụ nữ mang thai nhưng phải dưới sự chấp thuận của bác sĩ).
• Một số thuốc xịt mũi: Tránh xa thuốc xịt thông mũi không steroid có chứa oxymetazoline (Afrin) trừ khi được bác sĩ cho phép. Bạn nên tránh sử dụng các loại thuốc này hoặc sử dụng hạn chế (1 - 2 lần/ngày) sau 3 tháng đầu của thai kỳ.
• Biện pháp vi lượng đồng căn: Không được phép dùng Echinacea hoặc các chất bổ sung khác (kẽm và vitamin C) mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.

6. Tiêm phòng cúm có an toàn khi mang thai không?

Tiêm vắc-xin cúm được chứng minh là an toàn cho mẹ bầu và thai nhi. Tuy nhiên, vắc-xin dạng xịt mũi cúm (LAIV) không được khuyến cáo cho phụ nữ đang mang thai hoặc đang cố gắng thụ thai.

Ngoài lợi ích ngăn ngừa mẹ khỏi bệnh cảm cúm khi mang thai, vắc-xin cúm còn có nhiều lợi ích tích cực cho thai nhi. Khi người mẹ được tiêm vắc-xin, các kháng thể được truyền từ mẹ sang thai nhi qua nhau thai. Việc tiêm phòng có thể bảo vệ trẻ sơ sinh đến 6 tháng sau khi sinh.

Tiêm phòng cúm cũng được chứng minh là an toàn cho các bà mẹ đang cho con bú, vì các kháng thể truyền qua sữa mẹ vô hại với trẻ.

Theo Vinmec

---

Mamibabi là app Thai giáo phong phú hàng đầu tại Việt Nam với hơn 3000 hoạt động Thai giáo và 1 triệu mẹ tin dùng. Mamibabi được xây dựng, kế thừa và phát huy những kinh nghiệm thai giáo từ nhiều nền văn hóa phát triển trên thế giới như Nhật, Hàn Quốc, Anh, Mỹ... Các bài thai giáo trên Mamibabi đã được thiết kế chi tiết cho từng ngày mang thai, rất tiện lợi và không mất thời gian tìm hiểu. Tải Mamibabi miễn phí tại đây: https://mamibabi.com.vn/app