CÁC DẤU HIỆU NHẬN BIẾT VÀ DIỄN BIẾN KHI NHIỄM Virut SARC-CoV-2 (nhiễm COVID-19)

Virut SARC-CoV-2 lây trực tiếp từ người sang người qua đường hô hấp như qua giọt bắn khi người mang virut hắt hơi, ho, khạc… và qua đường tiếp xúc. Biến thể delta gần đây khả năng lây nhiễm tăng cao do có thêm khả năng lây truyền trong không khí, qua hạt khí dung.

Khả năng lây truyền ở ngoài trời thoáng thấp hơn và tăng cao hơn khi ở không gian kín, tại các cơ sở y tế, những nơi đông người do khác biệt về thời gian tồn tại và mật độ của virut trong các không gian này.

DIỄN BIẾN của những người nhiễm Covid

1. Thời gian ủ bệnh: từ 2-14 ngày, trung bình từ 5-7 ngày.

2. Sau ủ bệnh, người nhiễm có thể thấy các dấu hiệu khởi phát như sau:
+ Các dấu hiệu hay gặp là sốt, ho khan, mệt mỏi đau cơ.
+ Nhóm dấu hiệu hay gặp mức tiếp theo: đau họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, ho có đờm, nôn, tiêu chảy.
+ Một số trường hợp có rối loạn khứu giác (mất mùi) hoặc tê lưỡi.

3. Tiếp theo, bệnh có thể diễn biến theo các chiều hướng khác nhau tuỳ thuộc vào sức đề kháng của cơ thể:
* Hơn 80% những người mắc không có dấu hiệu gì đáng kể hoặc chỉ sốt nhẹ, ho, mệt mỏi, không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng một tuần.
* Gần 20% người nhiễm covid, virut có thể lan xuống đường hô hấp dưới hoặc xâm nhiễm sâu hơn vào trong cơ thể làm bệnh diễn biến nặng hơn. Những dấu hiệu này thường gặp sau những triệu chứng ban đầu khoảng 5-8 ngày, lúc này bạn cần liên hệ gấp với BS để được điều trị tích cực tại các cơ sở y tế.
- Trong số này phổ biến là virut lan xuống dưới dây viêm phổi với các biểu hiện thở nhanh >30 lần/ phút, khó thở, đau ngực, SPO2 giảm <94.
- Một số ít cần phải hồi sức tích cực với các biểu hiện suy hô hấp: thở nhanh, khó thở, tím tái… hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), rối loạn đông máu, tổn thương vi mạch gây huyết khối và tắc mạch, viêm cơ tim, sốc nhiễm trùng, suy chức năng các cơ quan bao gồm tổn thương thận và tổn thương cơ tim, dẫn đến tử vong.
- Tử vong xảy ra chủ yếu ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo.

4. Thời kỳ hồi phục: Sau giai đoạn toàn phát 7-10 ngày, nếu không có bị suy hô hấp cấp tiến triển, người bệnh sẽ hết sốt, các dấu hiệu lâm sàng dần trở lại bình thường và khỏi bệnh.
Cho tới nay, chưa có bằng chứng khác biệt về các biểu hiện lâm sàng của COVID-19 ở phụ nữ mang thai.
Nhiễm Covid ở trẻ em: đa số trẻ có biểu hiện nhẹ hơn người lớn, hoặc không có triệu chứng.
Các dấu hiệu thường gặp ở trẻ em là sốt và ho, tuy nhiên cũng có 1 số ít có thể viêm phổi nặng dẫn tới tử vong.
Đã có ghi nhận một số trẻ mắc COVID-19 có tổn thương viêm đa cơ quan giống bệnh Kawasaski: sốt; ban đỏ hoặc xung huyết giác mạc, hoặc phù nề niêm mạc miệng, bàn tay, chân; suy tuần hoàn; các biểu hiện tổn thương chức năng tim và tăng men tim; rối loạn tiêu hóa; rối loạn đông máu và tăng các chỉ số viêm cấp.

Nguyễn Quỳnh Thơ

(Bài viết tham khảo bản Hướng dẫn Chẩn đoán và điều trị COVID-19 do chủng vi rút Corona mới (SARS-CoV-2) của Bộ Y tế).