**GIÚP CON TỰ HỌC TIẾNG ANH, LÀM CÔNG CỤ ĐỂ HỌC NHỮNG THỨ MÊNH MÔNG, BÁT NGÁT NGOÀI KIA
**

Làm thế nào cha mẹ giúp con TỰ HỌC TIẾNG ANH TẠI NHÀ, không cần học tại trung tâm, mà vẫn có đủ vốn ngôn ngữ để thoải mái học online/homeschool các chương trình phổ thông, đại học Anh, Mỹ, đồng thời đọc sách, xem các chương trình khoa giáo hay bằng tiếng Anh?

Dù con mình thích nghe mẹ đọc sách từ lúc 1 tuổi, nhưng khi mình thử dạy con tiếng Anh một cách nghiêm túc bằng sách textbook như Family & Friends đã thất bại. Con không thích những thứ cứng nhắc, khuôn mẫu. Con chỉ bắt đầu hứng thú khi mình tìm được chương trình "Magic English" của Disney. Bạn cứ đánh cụm từ "Magic English" vào YouTube, sẽ tìm ra được 55 bài, mỗi bài 25 phút, có phụ đề. Đó là chương trình dạy tiếng Anh của chính Disney thiết kế, là những trích đoạn hoạt hình rất sinh động, hấp dẫn, dễ theo. Bạn cứ cho con xem và nói theo từ clip số 1 trở đi. Mình nghĩ người lớn hay trẻ con học theo cách này đều rất dễ vào. Con mình cứ xem đi xem lại và nói theo 55 clip này trong khoảng 3-6 tháng là bắt đầu phang tiếng Anh được với mình rồi. Con cũng thích xem phim hoạt hình "Peppa Pig" trên YouTube nữa, tiếng Anh dễ nghe, vui nhộn, hài hước. Bây giờ nhiều nơi còn bán sách Peppa Pig nữa, xem hoạt hình xong củng cố bằng đọc sách thì càng tuyệt.

Song song với việc xem 55 clip "Magic English" và series Peppa Pig, mình đăng ký cho bé đọc sách ở www.starfall.com/. Khi con khá hơn thì chuyển sang raz-kids.com/, cũng vẫn với niềm tin (có kiểm chứng khoa học) rằng đọc sách nhiều, có hình ảnh minh họa sẽ dễ nhớ từ mới và mẫu câu. Cũng may là con mình thích đọc sách tiếng Việt sẵn rồi, nên việc dụ bé đọc sách tiếng Anh cũng không quá chật vật.

Kho sách Raz-kids có hàng ngàn quyển sách. Sách có tích hợp 3 công cụ, mở một quyển sách ra sẽ có 3 lựa chọn, nghe đọc, tức là người ta đọc cho con nhe, đọc đến đâu, chữ được highlight đến đó, nên vừa nghe, vừa nhìn vào sách để nhớ mặt chữ. Sau đó bé có thể tự đọc thầm hoặc đọc thành tiếng, có chức năng tự ghi âm giọng đọc của con để con có thể nghe lại nữa. Cuối cùng con sẽ trả lời câu hỏi đọc hiểu. Ở level cao thì con sẽ viết review sách nữa. Sách có đủ trình độ, từ thấp tới cao, bé mới học tiếng Anh được chút chút cũng đọc được. Thời đó mình mua Raz-kids chỉ 300 ngàn VNĐ/năm. Bạn có thể tự mua cũng được, chỉ cần có thẻ ngân hàng, hoặc nhờ người mua giúp, bạn cứ search cụm từ "mua giúp razkids" trong Facebook cũng ra kha khá. Một số shop cũng bán sách Razkids in màu. Nếu bạn ngại con phải nhìn vào màn hình nhiều quá thì có thể mua sách giấy. Nhưng sách giấy sẽ không có những chức năng mà mình nói ở trên và chắc chắn đắt hơn. Theo cách này, nếu cha mẹ không giỏi tiếng Anh cũng có thể học cùng con được.

Quan trọng là mình cũng nói tiếng Anh với bé ở nhà hàng ngày nữa, nói trong những sinh hoạt nấu cơm, rửa bát, dọn nhà, không cần biết là con có hiểu hết hay không. Nói với con trong sinh hoạt hàng ngày có lợi thế là con sẽ dễ đoán được ý nghĩa qua văn cảnh, cử chỉ của mẹ. Tất nhiên, cha mẹ học đến đâu thì nói với con tới đó, nếu cha mẹ cũng bắt đầu học cùng con thì cả hai như là bạn học vậy.

Mình đồng thời cũng cho con học qua website và app của Duolingo. Bạn có thể tải bản miễn phí về điện thoại và máy laptop để con học www.duolingo.com/. Duolingo luyện cho con bạn đủ cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết luôn, không chạy đi đâu cho thoát được. Ngay cả kỹ năng nói, Duolingo cũng có chức năng con bạn nói, ghi âm vào app và app sẽ cho biết là con nói đúng hay không. Có app này, bạn và con có thể tranh thủ học, dù chỉ trống 5 phút đợi bus. Có điều, Duolingo dạy bạn nói từng câu một thôi, nên hợp với bạn nào ở trình độ elementary hoặc pre-intermediate hơn. Con học gì app sẽ chấm điểm ngay, nếu chăm chỉ sẽ được thưởng điểm kiểu chơi games, nên rất có động lực để học. Cách học ở trang này hơi cứng nhắc vì học với máy mà, nhưng theo mình biết nó là trang tự học miễn phí được tín nhiệm nhất trên thế giới, cho cả tiếng Anh và các thứ tiếng khác. Nếu bạn rủ được bạn học cùng với con, cùng thi đua với nhau thì càng vui.

Khi con đã nghe, hiểu, nói và đọc kha khá rồi, mình dùng các chương trình truyền hình nước ngoài như là phần thưởng, con ngoan thì được xem. Con mình thích các chương trình kiểu How It's Made, nói về quy trình sản xuất, lắp ráp các thứ máy móc, sản phẩm, và Mega Structure, nói về quá trình xây dựng các siêu công trình trên thế giới. Con mình ham thích khoa học, công nghệ, nên mấy thứ này hấp dẫn với con. Cha mẹ thử quan sát, lắng nghe, tìm hiểu xem con mình thích gì thì dùng nội dung đó cho bé học tiếng Anh một cách tự nhiên nhé.

Chương trình phổ thông mà con mình học online tại nhà đầu tiên là Evan Moor. Evan Moor rất hay, rất xịn, có thể nói là xịn nhất trong những chương trình homeschool mà mình từng biết, nhưng mình không khuyên cha mẹ cho con học chương trình này, nếu cha mẹ không có tiếng Anh cực tốt, và có thời gian ít nhất 3h/ngày để kèm con.

Nếu vốn từ vựng, mẫu câu, nghe, nói, đọc hiểu của con tốt rồi và con có khả năng tự học thì chương trình homeschool phổ thông Mỹ của Acellus là lựa chọn quá hợp lý, học hiệu quả, tiết kiệm thời gian, linh hoạt mà giá lại rẻ, chưa tới 20 ngàn/ngày. Học kiểu này thì dù bạn ở Việt Nam, với chi phí khá thấp vẫn theo được các chương trình ở nước ngoài ở mức căn bản, tuy Acellus và các chương trình online vẫn còn nhiều khoảng trống, nhược điểm mà bố mẹ có thể tìm hiểu để bổ sung cho các con. Ngoài ra, bố mẹ có thể cho con học khanacademy.com, là chương trình phổ thông Mỹ hoàn toàn miễn phí và chất lượng, được nhiều tỷ phú quyên góp tài trợ như Bills & Melinda Gates, Slim và Elon Musk.

Con trai mình tăng động, giảm chú ý. Con chẳng đi học tiếng Anh ở bất cứ trung tâm nào cả. Mình biết thừa có bỏ tiền ra cho nó đi học, mình lại phải đưa đón, mà nó cũng chẳng tập trung học đâu. Học chính khóa ở trường con cũng chẳng tập trung mấy. Thầy giáo ở lớp vẫn ngạc nhiên, tại sao con không tập trung học mà tiếng Anh vẫn tiến bộ vượt bậc. 😉

Con chỉ tăng cường học tiếng Anh với mẹ ở nhà trong vòng hơn 1 năm, mà lúc đi với mẹ sang New Zealand, con vào học thẳng lớp chính khóa, không có khó khăn gì đáng kể về nghe, nói và đọc. Trường con có nhiều học sinh quốc tế, có lớp riêng dạy tiếng Anh cho các bạn quốc tế, nhưng giáo viên chủ nhiệm nói rằng con mình không cần học lớp đó, mà tham gia học bình thường với các bạn trong lớp chính khóa thôi. Con ở New Zealand giao tiếp cũng thoải mái, gặp người lạ, người quen gì cũng chém gió vù vù. Chỉ có điều con ở New Zealand 3 năm mà cũng chẳng học được tí giọng Kiwi nào, lúc trước, con ở Sài Gòn 5 năm mà cũng vẫn đặc giọng Hà Nội.

Cốt lõi trong cách học của con mình là:

Gặp được thứ con thích: Magic English, chỉ cần 30 phút/ngày

Mẹ nói tiếng Anh với con ở nhà hàng ngày, mình bắt bạn ấy vào bếp phục vụ mình và nói tiếng Anh trong lúc mình nấu cơm, rửa bát, lau nhà... từ 3 tuổi.

Con chăm đọc sách và nghe tiếng Anh để nạp mẫu câu, từ vựng một cách tự nhiên, có văn cảnh, dễ nhớ.

Ngoài ra, bạn có thể cho khách du lịch thuê phòng trong nhà của bạn trên airbnb.com nếu nhà bạn có phòng trống, hay host khách du lịch miễn phí trên couchsurfing.com, dù bạn chỉ có thể cho họ ngủ nhờ trên sofa. Bạn có thể nói với họ bạn cho họ ở cùng nếu họ sẵn lòng dành thời gian giao tiếp để con rèn luyện kỹ năng.

Chắc cha mẹ mà chưa có vốn tiếng Anh sẽ bảo đấy là mình có vốn tiếng Anh khá thì định hướng, giúp đỡ con như thế mới thuận lợi. Mình không phủ nhận điều đó. Nhưng thời nay, có quá nhiều điều kiện thuận lợi khác, chỉ là cha mẹ có quyết tâm đồng hành, học cùng con hay không mà thôi. Cha mẹ ở Mù Căng Chải hay Mũi Cà Mau chỉ cần có điện thoại 3G là giúp con học theo cách này được rồi. Mình biết có bạn ở nông thôn Ninh Bình, con một người mẹ nông dân nhưng có tư duy rất tiến bộ, nhờ mẹ định hướng chăm chỉ học theo Razkids mà nói tiếng Anh trôi chảy, được lên VTV gặp anh Lại Văn Sâm, và được trường quốc tế xịn ở Hà Nội trao học bổng toàn phần.

Nếu cha mẹ vẫn thấy mình chưa đáp ứng đủ cho con cơ hội giao tiếp khi TỰ HỌC tại nhà, thì có thể học 1-1 online. Hiện nay có nhiều lựa chọn, giáo viên Anh, Úc, Mỹ thì đắt hơn chút, giáo viên Phillipines có thể học ở mức phí 80 ngàn/nửa tiếng. Nhiều nơi cho học thử miễn phí luôn. Cha mẹ cứ google cụm từ “học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài” sẽ ra một mớ. Ngày nay, cha mẹ và con không cần đưa đón nhau vượt qua tắc đường, khói bụi, nóng bức, rét mướt, mà chỉ cần ngồi ở nhà cũng có thể học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài, với mức học phí rẻ hơn học trung tâm.

Nếu cha mẹ chưa có vốn tiếng Anh và con còn nhỏ thì cũng có thể học cùng con theo cách này. Cơ chế tiếp thu ngôn ngữ của trẻ sẽ nhạy bén hơn cha mẹ, nhưng con học được thì tất yếu cha mẹ cũng học được. Con đã lớn thì cũng học theo bước tương ứng với kỹ năng ngôn ngữ hiện tại của con.

Nếu bạn bất lực trước nền giáo dục Việt Nam, cùng với việc chỉ trích hệ thống, đồng thời động viên, không gây áp lực bắt con phải giỏi toàn diện, thì có thể nhẹ nhàng tìm cách trang bị vốn tiếng Anh và kỹ năng tự học cho con, để con có thể học được từ những nền giáo dục tiến bộ nhất, không chỉ ở cấp phổ thông mà ở cả cấp đại học và suốt cả cuộc đời. Thời của các con bằng đại học chỉ dùng để lót con chuột được thôi, kỹ năng và thái độ học tập suốt đời mới giúp các con phát triển.

Cre: Nguyễn Yến Khanh