Có lần, mình vào thang máy, trong thang máy có một mẹ và một bé. Mẹ bé giục: "Con chào cô đi!". Em bé có vẻ ngại, vòng ra sau nấp lưng mẹ. Mẹ kéo bé ra trước, tấn công tới tấp: "Con chào cô xem nào!... Con ngoan là con phải chào cô... Con chào cô đi... Mẹ dạy con lễ phép thế nào?" Bé cúi gằm xuống, lủi sâu ra sau lưng, mẹ nó kiên quyết lôi nó ra đứng đối diện với mình: "Con chào cô ngay!"

Con bé òa khóc 🙁

Hic hic hic, lúc đó mình ước chi mình đừng xuất hiện 🙁. sự có mặt của mình trong thang máy bỗng như mắc nợ 🙁

Tới nhiều nhà chơi cũng vậy. Vừa vào đến nhà là cả mẹ và ba giục giã la hét con: "Con chào cô đi. Con ạ cô đi". Màn tra tấn chào hỏi có khi kéo dài tới mấy chục phút. Có khi bé con chạy trốn rồi còn bị đuổi theo bắt lại, có khi cả ông bà vào góp sức, tất cả mọi thế lực to lớn đều ép bé con đang run rẩy phải thực hiện nghĩa vụ: Chào khách.

Có lần mình ngại quá xua tay: “Thôi thôi, khỏi chào cũng được”. Thì bị chấn chỉnh ngay: "Không, phải dạy cho trẻ con Tiên học lễ, hậu học văn".
Èo, ngại ghê ta ơi! 🙁

Vào trong trường học VN, vừa dợm bước vào cửa lớp mình thường bị giật thột khi nghe lớp trưởng thét rất lớn: “Cả lớp đứng lên chào cô!”. Cả lớp đang học bất kể môn gì đứng phắt dậy đồng thanh gào rất to: “Chúng con chào cô ạ!”. Ngại ghê á! Mình lỡ xuất hiện làm cả lớp đứt đoạn dòng hoạt động. 🙁

Ở trường học Israel, hoặc Canada, vào lớp mình chỉ thấy GV gật đầu chào khách một cách lặng lẽ, HS vẫn làm việc, bạn nào ngồi gần nhìn thấy khách thì chào nhỏ hoặc chỉ mỉm cười, vẫy tay. Nhưng mình vẫn cảm thấy rất rõ là mình đang được tôn trọng, và mình cũng đỡ bị mắc nợ làm phiền nữa chứ!

Trong điều tra nghiên cứu so sánh giáo dục gia đình Việt và gia đình Pháp của tiến sỹ Nguyễn Khánh Trung, ba mẹ VN rất mong con ngoan ngoãn, vâng lời, kính trên nhường dưới, cha mẹ Pháp mong muốn đầu tiên là con biết tôn trọng người khác, tôn trọng cái mình của người khác, tôn trọng sự khác biệt nơi người khác, tôn trọng văn hóa của người khác, có trách nhiệm, có tinh thần phụng sự...

Ngoài hiệu sách ở mình, mình cũng thấy rất nhiều cuốn dạy con ngoan, dạy con nghe lời. FB của mình nhận được rất nhiều câu hỏi "làm sao để con em ngoan ngoãn nghe lời?". Lời chào cao hơn mâm cỗ, có vẻ chúng ta đặt sự ngoan ngoan, vâng lời lên hơi cao nhỉ, chúng ta rèn Chào Hỏi quá kỹ, nhưng lại coi nhẹ sự Tôn Trọng. Hic hic 🙁

Mình nghĩ, chỉ cần người lớn tôn trọng trẻ con, thì trẻ con sẽ tôn trọng lại.

Muốn con học Lễ, quan trọng nhất là ba mẹ thầy cô giữ Lễ trước! Đừng ép gì cả! Chỉ làm mẫu thôi! Trẻ con ghét nhất là bị nhắc! Nhiều ba mẹ, thầy cô cứ dạy toàn bằng lời nói mệnh lệnh. Con học bài đi! Con chào cô đi! Con cẩn thận vào! Con không được làm bể! Con phải ngoan......Mang sức mạnh và uy quyền ra để trấn áp bắt ép thì coi bộ tác dụng ngược à nha!

Mình thấy ở nhiều nước, trong gia đình trẻ con đã được người lớn lắng nghe trao đổi, hỏi ý kiến, giải thích... như một Người xứng đáng. Ở trường, HS được tôn trọng. Khi nói chuyện với HS nhỏ, thầy cô giáo còn ngồi hẳn xuống, hoặc quỳ hẳn xuống để mắt nhìn ngang mắt, lắng nghe 100% và có 1 cuộc nói chuyện ngang hàng. mình đã nhìn thấy ông hiệu trưởng Trường quốc tế Canada quỳ liên tục để trao phần thưởng cho HS Tiểu học trên sân khấu.

“Chào hỏi”, nghĩa là chào + hỏi, mà người lớn thì ít chào, chỉ thường chào bằng câu hỏi, như "Khỏe không? Dạo này thế nào?" "Đang làm gì đấy?". Ngoài Bắc, quê mình hay chào bằng câu hỏi "Bác ăn cơm chưa?" tới độ nhiều khi chủ nhà còn ngậm cây tăm trong miệng cũng hỏi ăn cơm chưa 😃 . Và thế là trẻ con không nhận ra, đâu biết bố mẹ đang chào đâu! Mà biết thì cũng đâu dám bắt chước kiểu chào vồn vã đó?

Thế là, từ khi có Xu Sim, mình tạm thời không chào bằng cách hỏi nữa. Mình cũng khoanh tay và chào như trẻ con: "Cháu chào cô/bác/chú/ông ạ!". Thường thì Xu Sim chào theo ngay. Còn nếu không chào theo, thì mình kín đáo giật giật áo con một cái. Nếu con vẫn không chào thì thôi. Không trình diễn màn chiến đấu nhau trước mặt khách làm gì.
Hoặc có khi đi trên đường, gần tới nhà họ, mình thỏa thuận luôn, "Tới nhà con nhớ chào nha". Nếu con nhớ chào thì khen con, nếu con vẫn không chào thì cùng lắm là mẹ bị chê là không biết dạy con chứ gì, hehehe, có gì đâu mà nghiêm trọng 😛
Từ khi có Xu Sim, mình chăm chỉ "cảm ơn", "xin lỗi" hơn, mình ít chửi mắng người khác hơn, cho dù họ khác mình.

Mình nghĩ, trẻ con nó là super soi đấy, nó ghê lắm, nó dòm bạn lom lom mỗi giây đấy. Nói như Gandhi, nhà tư tưởng của Ấn Độ: "Đừng lo khi con không nghe lời bạn, hãy sợ hãi vì nó nhìn và bắt chước bạn mỗi ngày"

Thế là, lại kết bằng 1 câu quen thuộc: Các mẹ ơi, thả lỏng đi! Con ko chào hôm nay thì mai chào cũng okie. Chữ Lễ nó to lắm, không Lễ chỗ chào, thì Lễ ở phần khác, còn đầy cơ hội 😃

Tác giả Thu Hà - mẹ Xu Sim