CÂU CHUYỆN GIÁO DỤC.

1 – Trong một bộ phin triền hình Mẽo về đề tài giáo dục gia đình, có một tập nói về ý thức môi trường của lũ nhóc. Đại khái, các trường phổ thông cấp 2 khi lũ nhóc sàn sàn tuổi 12, 13, chúng đã được giáo dục về môi trường, về pháp luật, về bầu cử…. tóm lại, về ý thức công dân.

Ở một trường cấp hai nọ, nhà trường hay mời phụ huynh học sinh đến nói chuyện về chuyên môn của họ cho học sinh nghe, chẳng hạn như có ông là lính cứu hỏa thì đến chém gió về cứu hỏa, về phòng cháy, có bà làm nông nghiệp thì chém gió về cách trồng cà chua, dưa hấu.v.v.. tóm lại đó là những giờ học kỹ năng sống, rất bổ ích và tính thực tiễn cao.

Lần ấy đến lượt phụ huynh của Mandy – đặt mẹ là Mai cho thuận tiện – là bà Nancy, một chuyên gia địa chất – đặt mẹ là Lan cho tiện.

Bà Lan đến lớp học của con gái, chém gió về địa chất, đặc biệt là về vai trò của khí đá phiến đối với tương lai của ngành năng lượng huê kỳ…

Lũ nhóc ngẩn tò te nghe chuyên gia địa chất chém gió, và có những chi tiết rất hay, chẳng hạn như học sinh nam thì ưa kỹ thuật nên nghe chăm chú, còn đám học sinh nữ thì đắm say ngắm nhan sắc của cô Lan, rồi thì thào với Mai.

- Mai, mẹ cậu … chất đấy!
- Tất nhiên rồi! – Mai cũng thì thào đáp vẻ tự hào – Lớn lên, tới sẽ có vòng một y chang mẹ tớ!

Khi bà Lan chém xong, tất nhiên là học sinh hoan hô nhiệt liệt, thầy giáo cũng hoan hô nhiệt liệt, và nếu là phin mõm vẩu thì hết mẹ chuyện. Nhưng phin Mẽo thì không. Bà Lan bảo “ Giờ có cháu nào có thắc mắc gì thì đặt câu hỏi, cô sẽ giải đáp!”

Cả lớp nhao nhao dơ tay, và một cô bé được chỉ định, nó hỏi “Những gì cô vừa nói, rằng phải dùng cắt máy thủy lực để phá đá phiến, nhằm giải phóng khí…”

“ Đúng vậy!” – Bà Lan đáp
“ Nếu vậy, việc sử dụng cắt phá thủy lực sẽ làm ô nhiễm các mạch nước ngầm, đúng không ạ?”
“ Đúng vậy, nhưng thật ra là…” – Bà Lan bắt đầu bối rối.
“ Nhà nước cũng có qui định về vấn đề này phải không ạ?”
Đến đây thì lũ trẻ nhao nhao:
“ Ở một số bang đã cấm việc này…”
“ Tớ xem một phim tài liệu người ta có thể đốt được nước trong khu vực đó…”
Nghĩa là, cứ loạn xà ngầu, và các bạn cứ hình dung nó chả khác gì cái chủ đề “ fomosa” năm nào làm nhiễm độc vùng biển vũng áng, khiến cá chết nổi lềnh bềnh và câu hỏi đặt ra là ta “ chọn cá hay thép” vậy.

Ở đây là thái độ lũ trẻ khi tự chúng đặt câu hỏi “ Năng lượng hay môi trường”

Và, có một đứa quay sang Mai, vẻ mặt cực kỳ giận dữ “ Tại sao mẹ bạn lại ghét môi trường đến thế?”

Buổi chém gió ấy thất bại, bà Lan bị cả lớp của con gái tỏ thái độ thù địch.

Phim thế mới là phim chứ!

2 – Chuyện tiếp tục phát triển. Mai về nhà và tỏ ra rất giận dữ với bà bô. Con nhóc 13 tuổi thôi nhé, dám bật ông bô bà bô tanh tách khi ông bô, tức chồng bà Lan, giảng rằng:

“ Mọi thứ xung quanh ta, như điện đóm, tivi, oto, và ngay cả cái ipad mà con suốt ngày cắm mặt vào đó, chỉ có được nhờ năng lượng điện”

“ Vậy thì con sẽ không dùng bất cứ thứ gì liên quan đến năng lượng” – Con bé cứng đầu đáp

“ Nhưng con đang ở trong ngôi nhà này, và từng viên gạch, từng miếng bê tông, từng thanh thép … có được là nhờ năng lượng”

“ Vậy con không ở trong nhà này nữa”

Và con ranh con vác mẹ lều dã ngoại ra vườn, tự dựng lều, tự thắp nến để có ánh sáng và… ở mẹ ngoài vườn.

Ông bô làm đủ trò để lung lạc con gái, như mang hẳn laptop ra cửa sổ sát vườn bật chương trình gì đó mà hàng ngày con bé rất thích xem, nhằm trêu ngươi nó, rồi làm món ăn thơm điếc mũi để cám dỗ.v.v...

Nhưng nó dứt khoát không vào nhà, dù đã nửa đêm và trời rất lạnh, tuyết trắng xóa. Hai vợ chồng bảo nhau cứ vào phòng ngủ, mặc nó, khi lạnh quá nó sẽ vào thôi.

Nhưng rồi cả hai đều không ngủ được, cùng thấp thỏm ngó ra vườn thì thấy con ranh đi gom củi … nhóm lửa sưởi. Con ranh lạnh quá không ngủ được. Vậy là hai vợ chồng thay nhau ra thương thuyết.

Đầu tiên là bà bô, tức bà Lan, nói như sau:

“ Này Mai, mẹ biết ở tuổi con, mọi chuyện dứt khoát phải một là đúng hai là sai, hoặc là tốt hoặc là xấu. Ý mẹ là, khi sau này lớn lên con sẽ thấy không phải việc gì cũng rõ ràng trắng đen được. Con phải trả nhiều thứ tiền cho cuộc sống của mình. Điều đó có nghĩa rằng con phải lựa chọn và đôi khi phải thỏa hiệp nữa…

“ Mẹ có thể bỏ việc ở cái cơ quan năng lượng chết tiệt ấy!”

“ Nhưng mẹ là nhà địa chất học, cho nên hoặc là mẹ làm việc đó hoặc là mẹ đi dạy học, nhưng hôm nay sau khi từ lớp con trở về mẹ nhân ra mẹ không hứng thú với con cái nhà người khác…” – nói đến đây bà Lan cười ý muốn nhắc đến lũ ranh láo lếu đã khiến bà bối rối, rồi bà tiếp tục “ Mai à, thế giới này không hoàn hảo chút nào và ai cũng phải thỏa hiệp hết. Một ngày nào đó con sẽ hiểu, nhưng mẹ ước, ngày nào đó chính là lúc này…”

Con ranh vẫn tỏ thái độ kiên quyết, chui vào lều và kéo fecmotuya.

Bà Lan buồn bã vào nhà.

Ông chồng mưu cao hơn, ông làm quả pizza thơm phức nóng hổi, rồi bê hẳn tivi ra cửa sổ bật quả MV Sơn Tùng hay Đen Vâu gì đó và he he… con ranh vừa đói, vừa nhớ Đen Vâu đành mò vào. Lúc nào ông bô bảo:

“ Con làm mẹ rất buồn”
“ Con biết con sai rồi, con sẽ xin lỗi mẹ”
“ Con không sai khi biết quan tâm đến thế giới quanh mình, con chỉ sai khi đổ tất cả những sai lầm của thế giới lên vai mẹ con thôi”

Quả nhiên là lời thoại tuyệt vời.

Các bạn xem phim mẽo, thấy người lớn thoại với trẻ con mà như thoại giữa người lớn với nhau vậy, và các bạn không ngạc nhiên. Vì sao vậy?

3 – Vì bản chất của nền giáo dục khai phóng văn minh không phải nhằm đến mục đích nhồi nhét kiến thức, cũng không nhằm đến mục đích tạo ra những con người biết vâng lời cha mẹ hay tuân thủ pháp luật.

Mà mục đích của giáo dục khai phóng văn minh là tạo ra những công dân tự do.

Nghĩa là, những con người trưởng thành có khả năng tư duy độc lập, biết ý thức về mình và thế giới xung quanh, đặc biệt, chúng phải “ bật lại” chính phụ huynh, nếu chúng thấy phụ huynh mình sai.

Để sau này chúng sẽ bật lại cả chính quyền, nếu chính quyền sai.

Khả năng suy nghĩ độc lập, hay là khả năng tự trị, chính là mục đích cuối cùng của giáo dục khai sáng, đã được các triết gia giáo dục hàng đầu thế kỷ 18 như Kant, Humbolt, Rut xô…đã đặt nền tảng.

Khi đứa trẻ có khả năng tư duy độc lập, có ý thức tự do và tự trị, chắc chúng sẽ không tự tử.... chỉ vì tức tối bị kìm nén, nhỉ?

À, về khả năng “ tư duy độc lập” hay là “ công dân tự do” không có gì chung với mấy thằng cầm phóng lợn đâm lòi ruột cả bố đẻ mình để cướp tiền chơi ma túy, hay mấy ông tóc vàng, răng vàng, móng chân cũng vàng phóng xe lạng lách rồi dọa chém cảnh sát, hay mấy bác đầu hói răng rụng dái đã teo vén quần đái bậy giữa ngã ba đường rồi tưởng mình là anh hùng đầu đội trời, chân đạp đất, hạ bộ vẩy lung tung đâu nhé…

Nguồn: Trihung Đo