Trong quá trình làm việc với phụ huynh, nghe chia sẻ của các mẹ, mình nhận thấy có một vấn đề đó là rất nhiều gia đình gặp khó khăn trong việc cho con đi ngủ, đặc biệt là ở gia đình đông con. Hi vọng bài viết dưới đây sẽ giúp các bố mẹ giải quyết được phần nào khó khăn của mình.

SẮP XẾP GIẤC NGỦ TRONG GIA ĐÌNH NHIỀU CON
Trước đây trên mạng có đưa tin về một trường hợp một bé trai, khi nhỏ được gia đình vô cùng cưng chiều. Đến lúc bé 6.5 tuổi thì mẹ sinh em gái, mọi sự quan tâm chú ý đều dồn hết vào em, vì cho rằng anh đã lớn rồi, đã hiểu chuyện lắm rồi. Cho đến ngày em gái sinh nhật tròn một tuổi, hôm đó em nhận được rất nhiều quà, được mọi người chúc mừng. Ngày hôm sau, mọi người phát hiện ra em bé gái đã chết trên nôi của mình, điều tra ra thì chính anh trai đã bóp chết em gái của mình.

Cũng có những bạn kể lại rằng, nhớ lại cảm xúc khi ngày xưa có em, họ đã ước em mình không được sinh ra. Họ đã nghĩ rằng nếu không có em bé thì gia đình mình sẽ sống hạnh phúc biết bao, và sự có mặt của em đã lấy đi rất nhiều thứ lẽ ra là của chị.

Thực tế khi có thêm em bé ra đời, nhiều bố mẹ phải dành hết thời gian để chăm sóc em bé, khiến anh chị lớn cảm thấy mình bị rơi, không được yêu thương, bị tổn thương tâm lý và ghen tị với em. Có những bạn lớn bỗng dưng cư xử như em bé, muốn nằm vào nôi của em, muốn được bú mẹ, muốn được ôm, giọng nói cũng giống như e bé vậy. Trẻ nghĩ rằng mình bây giờ lớn rồi, mẹ không còn quan tâm đến mình nữa, mình phải làm như vậy mới có được tình yêu thương như em mình vậy.

Cũng có những trường hợp cực đoan hơn, đó là bạn lớn quấy, hay làm phiền mẹ, làm ảnh hưởng đến mối quan hệ của mẹ và em, hay đi mách mẹ, thậm chí còn phá rối lúc mẹ cho em ngủ, trẻ trở nên nổi loạn, không nghe lời, thậm chí còn bắt nạt em.

Bởi vậy khi em bé nhỏ ra đời, nếu chúng ta không xử lý tốt, sẽ ảnh hưởng đến cả anh chị lớn lẫn em nhỏ, thậm chí dẫn đến hậu quả khó lường.

SẮP XẾP GIẤC NGỦ TRONG GIA ĐÌNH NHIỀU CON
Khi em bé thứ 2 ra đời, giấc ngủ của bạn đầu ngày càng ít đi, trong khi bé thứ 2 cần ngủ nhiều hơn. Vậy bố mẹ phải sắp xếp lại thời gian một ngày như thế nào.
🍭Đẩy giờ ngủ của bạn lớn gần với giờ ngủ của bạn bé
Bố mẹ có thể hỏi: nếu bạn lớn không ngủ được thì làm thế nào? Cách giải quyết là cho hại con ngủ cùng giờ, nhưng anh chị lớn sẽ dậy sớm hơn.
Bằng cách này bạn có thể cân bằng các nhu cầu khác nhau của trẻ. Bạn bé trong ngày có nhiều giấc ngủ ngắn, bạn có thể dành thời gian đó cho bạn lớn, biến nó thành thời gian để thư giãn và nghỉ ngơi. Nếu bạn sắp xếp hợp lý, giấc ngủ của bé nhỏ được đảm bảo. Đồng thời những căng thẳng của bạn lớn, khó khăn trong giấc ngủ của trẻ và hiện tượng khó ngủ, sẽ được giảm bớt thông qua nhịp điệu một ngày, sắp xếp nhịp nhàng như hơi thở giữa nghỉ ngơi và vui chơi, kích thích và nghỉ ngơi, chơi nhẹ nhàng và kích thích.

🍭Khi hai bé chênh nhau nhiều tuổi, không thể ngủ cùng giờ
Đây cũng vấn đề nhiều gia đình đối mặt, chẳng hạn như bé lớn vào tiểu học thì bạn thứ 2 mới ra đời, vậy thì trẻ lớn quả thực không thể ngủ sớm như trẻ nhỏ là 6,7 h tối đã lên giường đi ngủ, vậy thì làm thế nào?
Lúc này bố mẹ bắt buộc phải cho bé nhỏ ngủ trước, để cho bạn lớn đi làm những việc cần làm. Nếu chất nếu chất lượng giấc ngủ của em bé nhỏ rất tốt thì sau khi em bé ngủ xong, bạn có thể dậy và dành thời gian cho bé lớn.
Dù thế nào đi chăng nữa, để bố mẹ có thể đồng hành cùng con lớn đồng thời đảm bảo sự trưởng thành lành mạnh của bé nhỏ, cần sắp xếp tốt giấc nhủ của trẻ. Nếu giấc ngủ của em bé không được đảm bảo, thường xuyên tỉnh dậy khóc, mẹ phải thường xuyên ở đó để ôm con, thì sẽ chiếm dụng hết thời gian của bé lớn, khiến bé ghen tị với em.

GIÚP CON NHỚ RẰNG NGÀY XƯA CON CŨNG TỪNG LÀ EM BÉ, TỪNG ĐƯỢC YÊU THƯƠNG NHƯ VẬY
Giúp con nhớ rằng ngày xưa con cũng từng là em bé, từng được yêu thương như vậy!
Nhiều mẹ nói rằng họ không thể sắp xếp để ngủ cùng với anh/chị lớn lẫn em bé được, vậy phải làm thế nào để có thời gian cho con lớn? Làm sao để anh chị lớn cũng thấy được yêu thương trong khi không được ngủ với mẹ?

Dưới đây tôi sẽ gợi ý một số cách thức đơn giản và hiệu quả.

🍭Khi mẹ chuẩn bị cho em bé bú, mẹ gọi bé lớn lại, cùng mẹ chuẩn bị bình sữa, khăn sữa, chuẩn bị chỗ ngồi thoải mái. Cho bé lớn ngồi cùng, vừa cho bé nhỏ bú, vừa nói chuyện với anh chị lớn. Mẹ có chia sẻ với con lớn rằng, hồi con còn bé, con cũng ti mẹ như thế này đấy, con còn vừa ti vừa lấy tay sờ bên kia. Hồi con còn nhỏ, mẹ vừa cho con ti, vừa hát cho con nghe nữa, con còn nhớ bài hát đấy không, hát theo mẹ nhé. Con xoa nhẹ em như thế này nhé, ngày con còn nhỏ mẹ cũng xoa cho con như thế đấy, con xem cái khăn sữa mà em đang dùng bây giờ cũng là của con ngày xưa đấy.
🍭Nếu trẻ tò mò về sữa mẹ, mẹ có thể hỏi con có muốn thử lại vị sữa của mẹ không? Mẹ biết giờ con không cần phải uống sữa nữa, nhưng con có thể uống thử xem có ngon không? Con là em bé đầu tiên của mẹ, khi có con và cho con bú, mẹ đã có cảm giác vô cùng hạnh phúc và thoải mái.

Mẹ hãy tận dụng thời gian này để gợi nhớ cho bé lớn về những kí ức ngày nhỏ của mình, bù đắp cho những gì bé không nhớ được. Hãy giúp bé nhớ rằng ngày nhỏ mẹ cũng yêu mình, cũng ôm mình, cũng thân mật với mình, trước khi ngủ cũng ru mình ngủ, cho mình bú như vậy. Đây quả thực là một cơ hội hiếm có, để bé lớn trải nghiệm lúc bé mình được yêu ra sao, để trẻ cảm nhận được tình yêu mà mẹ dành cho em bây giờ, ngày xưa mình được y như thế.
Nếu như bé lớn là con gái thì bạn có thể nói rằng, về sau con cũng làm mẹ, con cũng có một em bé như thế này, rồi mỗi ngày con cho bé ti, hát ru bé ngủ.
Nếu là bé lớn là con trai, bạn có thể nói, sau này nếu con lấy vợ con phải đối xử tốt với vợ mình nhé, vợ con vất vả lắm đấy.
Mối quan hệ anh chị em vốn dễ bị mâu thuẫn, nhưng khi bạn kết hợp những nhu cầu khác nhau của trẻ lại, bạn có thể chăm sóc đầy đủ cho cả hai. Em bé cần được chăm sóc thể chất nhiều hơn, và anh chị lớn cần được quan tâm nhiều hơn về mặt tinh thần, trò chuyện. Chú ý cân bằng hai nhu cầu này, không chỉ em mà anh chị lớn cũng an tâm, thấy mình được yêu thương, không cảm thấy bị bỏ rơi và ghen tị với em.

NGUYÊN TẮC QUAN TRỌNG: ANH CHỊ LỚN CẦN ĐƯỢC ƯU TIÊN TRƯỚC
Khi có em bé ra đời, nếu như không thể chăm sóc hai bạn như nhau, cùng ngủ với cả hai, thì bố mẹ nên theo nguyên tắc ưu tiên bạn lớn trước. Cũng giống như chính cung hoàng hậu khi bị thất sủng sẽ trở nên yếu đuối, bị các phi tần bắt nạt hoặc trở nên hung hang đi hãm hại các phi tần. Anh chị lớn nếu cảm thấy bị bỏ rơi, “rớt hạng” thì trở nên nũng nịu đòi chú ý, hoặc đành hanh bắt nạt em nhỏ.

Tại sao vậy, bởi vì trẻ lớn ra đời trước, có mối liên kết với bố mẹ trước. Nếu như các em nhỏ trong gia đình sẽ mong muốn anh chị, bố mẹ đón nhận mình, bảo vệ, chăm sóc mình thì các anh chị lớn mong muốn được coi trọng, không vì có em bé mà tước đoạt đi sự quan tâm đến các mình. Anh chị lớn mong được mọi người để ý đến, giao nhiệm vụ, thể hiện sự trưởng thành, khẳng định trách nhiệm và năng lực của mình. Vì thế nếu không thể làm cùng nhau được vậy thì cần phải sắp xếp theo thứ tự trước sau, nhưng tốt nhất là bạn lớn được ưu tiên trước.

Nếu bạn đi đón các con ở mình, hãy đón con lớn trước, hai mẹ con nói chuyện, để con có khoảng thời gian riêng với bố mẹ mà không có em, như vậy anh có cảm giác thỏa mãn hơn, khi gặp em thì chơi với em tốt hơn.
Nếu bạn mang đồ ăn đến cho thì sẽ đưa cho anh để anh chia cho em. Anh được nhận đồ ăn trước có cảm giác đầy đủ, luôn là như vậy, một người có tình yêu thì mới cho đi tình yêu được.

Khi chúng ta nuôi dưỡng, chăm sóc tốt cho anh chị lớn rồi thì bé thứ 2 không cần dạy quá nhiều, vì anh/chị sẽ kèm cặp, hướng dẫn em của mình, bé sau cũng có xu hướng theo anh chị lớn. Ngược lại, nếu anh lớn không được chăm sóc đủ về tình cảm, không được thỏa mãn đủ, sẽ trở nên ngỗ ngược, cáu gắt, ghen ghét đố kị nên quay sang bắt nạt em.
Đôi khi bố mẹ làm điều gì đó cho em, như đi giày giúp em, anh chị lớn có thể bỗng dung không biết đi giày. Lúc này bố mẹ không nên bỏ qua cảm xúc của con mà hướng dẫn anh đi giày trước, rồi bảo anh/chị bày cho em đi giày.
Khi đẩy xe nôi cho em bé, bố mẹ không nên đẩy xe một mình mà nên làm cùng với anh/chị lớn. Hoặc bạn nói “bố/mẹ mệt quá, con làm chú ngựa nhỏ kéo xe nhé”. Thu hút con cùng bế em, cùng chăm sóc em, em trở thành đối tượng để chúng ta giúp đỡ và làm việc. Như thế anh chị sẽ biết rằng mình cùng một phe với bố mẹ, bố/mẹ có sự trông chờ vào mình, mình là thân thiết và đặc biệt, được làm nhiều điều cùng bố mẹ.

Thậm chí mẹ có thể có một vài bí mật mà chỉ 2 mẹ con mới biết, không nói cho em biết, như vậy sẽ làm anh/chị cảm thấy thỏa mãn.
Khi em bé ra đời, mẹ chăm sóc về mặt thể chất cho em, chăm sóc và giao lưu về mặt tinh thần cho anh chị lớn. Thậm chí khi cho em bé bú trước giờ đi ngủ, mẹ kể chuyện cho anh nghe trước, rồi anh kể lại cho em. Sau khi anh được thỏa mãn tinh thần rồi, mẹ thì thầm với anh rằng mẹ sẽ cho em ngủ, lát mẹ tìm con nhé/ chút nữa mình sẽ nói chuyện về chú gấu trong câu chuyện này nhé.

Cuối cùng chúng ta nói về cách sắp xếp không gian. Trong nhiều trường hợp, mẹ cho em bé ngủ, còn bố hoặc bà cho anh ngủ, dẫn đến việc anh cảm thấy bị bỏ rơi, trở nên ghen ghét đố kỵ với em. Nếu nhà bạn dùng giường tầng thì em nằm dưới, anh/chị nằm trên, như vậy anh/chị vẫn cùng một không gian với bạn, có sự kết nối với mẹ. Cũng có thể cho anh/chị nằm giữa 2 bố mẹ, để anh/chị thấy được cả hai bố mẹ yêu thương, còn em ngủ riêng giường sát cạnh.

Việc sắp xếp không gian ngủ như thế nào tùy thuộc vào điều kiện cũng như văn hóa mỗi gia đình, quan trọng nhất là các con cảm thấy chung ta là một gia đình, cùng chia sẻ tình yêu thương của bố mẹ.
………………………………………….
Giới thiệu về tác giả: Thầy Chu Viễn Bân là một trong những người đầu tiên thực hành phương pháp Steiner ở Trung Quốc, giảng viên đào tạo trong hiệp hội Steiner Trung Quốc WECC. Thầy đã có 15 năm kinh nghiệm thực tiễn và mentor về giáo dục mầm non, tham gia thành lập lớp mầm non Steiner đầu tiên ở Trung Quốc, tham gia thiết kế khoảng 100 trường mầm non tại Trung Quốc.