BẠN CÓ BIẾT?
Bạn có biết cơ thể con cái bạn có thể “nhớ” lên đến hàng chục năm những gì mẹ chúng ăn vào những ngày tháng mang thai. Điều này có thể làm được thông qua di truyền biểu sinh. Kiểu như được highlight (đánh dấu). Đó là lí do tại sao 1000 ngày đầu tiên, đặc biệt giai đoạn mang thai, là rất quan trọng và dành được nhiều sự quan tâm của khoa học như vậy. Trong giai đoạn mang thai, những gì bạn ăn, thiếu hụt như thế nào, xấu tốt ra sao đều có thể bị highlight lên cơ thể của trẻ. Có thể vài năm hoặc thậm chí 50 năm sau, các highlight này có thể là nguyên nhân của 1 căn bệnh nguy hiểm nào đó.

ĐIỀU GÌ LÀM HIGHLIGHT XẤU TRONG QUÁ TRÌNH MANG THAI
Highlight thì sẽ có loại xấu và loại tốt. Bài viết này tập trung vào highlight xấu. Đến nay, chúng ta chỉ có thể hiểu 1 phần nhỏ cơ chế liên quan đến kiểu highlight đặc biệt này lúc mang thai. Có 2 nguyên nhân được biết đến là:

1. Thói quen xấu

2. Thiếu hụt dinh dưỡng

THÓI QUEN XẤU
Thói quen xấu có thể mang các hợp chất hóa học vào cơ thể lúc mang thai. Chính điều này có thể làm thay đổi hóa sinh trên gen của trẻ thông qua biến đổi 1 phân tử histone hoặc methyl hóa. Và hightlight bắt đầu xảy ra.

1. Uống rượu bia và hút thuốc lá gồm cả chủ động và thụ động là những thói quen xấu cần tránh hoàn toàn khi bắt đầu mang thai hoặc trước đó 2 tháng.

2. Các thức uống nhiều caffeine (>200mg caffeine/ngày) là cần tránh hoặc hạn chế.

3. Sự tham công tiếc việc dẫn đến thiếu ngủ, làm việc quá sức hay quá stress khi mang thai.

THIẾU HỤT DINH DƯỠNG
Một số vi chất dinh dưỡng tham gia vào quá trình tăng trưởng và phát triển bình thường của thai nhi. Nhưng vì lí do nào đó như ăn uống thiếu đa dạng có thể dẫn đến thiếu hụt. Sự thiếu hụt lâu dài không chỉ ảnh hưởng đến phát triển thai nhi mà còn có thể làm thay đổi quy trình tự nhiên. Lúc này Highlight có thể được bắt đầu.

NHỮNG CHẤT DINH DƯỠNG QUAN TRỌNG CHO GIAI ĐOẠN NÀY

1. Acid folic hay folate
Đây là vitamin B9. Vitamin này quan trọng cho quá trình tạo mới tế bào, giúp các tế bào tăng trưởng và phát triển. Cấu tạo của hợp chất này cũng góp phần tích cực vào di truyền biểu sinh khi mang thai. Do đó, phụ nữ mang thai hoặc có ý định mang thai được khuyên kết hợp.

+ Chế độ ăn giàu vitamin này từ thực phẩm như rau chân vịt, rau xanh cho lá, đậu các loại, hoặc các loại trái cây họ cam quýt.

+ Kết hợp bổ sung 400 microgram ít nhất từ mang thai – hết thai kì đầu tiên. Tốt nhất nên bắt đầu trước mang thai 30 ngày. Thai kì thứ 2 – sinh có thể duy trì bổ sung 400-600 microgram mỗi ngày.

2. Canxi
Canxi là khoáng chất quan trọng cho cả mẹ và thai nhi vì thai nhi sẽ lấy canxi trực tiếp từ mẹ thông qua nguồn canxi của mẹ. Chế độ ăn đầy đủ khoáng chất này là rất quan trọng trong sự hình thành nhiều cơ quan của thai nhi, thậm chí là quá trình mọc răng sau này của trẻ.

Do đó, việc duy trì đầy đủ canxi trong lúc mang thai là quan trọng cho nhiều lí do trên. Hướng dẫn mới nhất của WHO về bổ sung canxi cho thai phụ như sau:

“Thai phụ nên có chế độ ăn cân bằng giàu canxi từ sữa, trứng, cá, tôm hải sản trong bữa ăn hằng ngày. Nếu không đạt được sự đa dạng từ thực phẩm, cần bổ sung 1500 -2000mg canxi mỗi ngày từ lúc mang thai. ”

Để bổ sung canxi hiệu quả cho thai phụ, đây là 1 số lời khuyên bạn có thể tham khảo:

+ Nên chọn dạng viên nang có hàm lượng canxi thấp (500mg/viên) hơn là chứa hàm lượng cao như 1000 hay 2000mg/viên để cơ thể dễ hấp thụ và tránh gây các phản ứng phụ. Để đạt lượng khuyến nghị, việc uống 2-3 viên canxi với hàm lượng thấp chia làm 2,3 lần uống mỗi ngày sẽ hiệu quả và tốt hơn uống 1 viên có hàm lượng cao hay uống cùng lúc nhiều viên.

+Tránh dùng viên nang canxi với sắt cùng lúc để giảm sự tương tác giữa hai loại

3. Vitamin D
Như đã nói trước đó, Vitamin D có vai trò quan trọng trong việc hấp thụ canxi vào cơ thể. Vitamin D cũng là hợp chất trung gian của nhiều hormone quan trọng trong giai đoạn này. Theo hướng dẫn chung về bổ sung vitamin D trong mang thai được đồng thuận bởi nhiều quốc gia trên thế giới là 600IU/ngày để duy trì sự đủ Vitamin D và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan trong thời kì nay. Tuy nhiên, theo Hiệp Hội Society of Maternal Fetal Medicine, Mỹ, với những thai phụ sinh đôi có thể bổ sung vitamin D 1000IU/ngày hoặc theo hướng dẫn của chuyên gia địa phương.

4. Chất béo omega-3 DHA
Đây là dạng chất béo không bão hòa chuỗi dài cần cho quá trình phát triển tế bào thần kinh của trẻ nhỏ trong quá trình hình thành não bộ sơ khai của trẻ. Giai đoạn mang thai cần 300mg DHA mỗi ngày- Điều này có thể đạt được thông qua chế độ ăn các loại cá dầu như cá chép, lươn, cá thu hay cá hồi. Cơ quan quản lý An toàn Thực Phẩm Châu Âu khuyên: giai đoạn này nên có 1- 2 khẩu phần cá dầu mỗi tuần, tương đương 175-200g thịt cá đã nấu chín/tuần.

Notes
Kovacs CS. Calcium and bone metabolism in pregnancy and lactation. J Clin Endocrinol Metab. 2001;86(6):2344-2348.
Goodnight W, Newman R. Optimal nutrition for improved twin pregnancy outcome. Obstetrics and Gynecology. 2009;114:1121-1134